Jeżeli nowa ustawa o Trybunale Konstytucyjnym, nad którą niedawno zakończył prace Sejm, wejdzie w życie, obywatele stracą prawo do rozpoznawania ich spraw przez sędziów bezstronnych politycznie, nieskazitelnych moralnie i mających najwyższą wiedzę prawniczą. Tak uważa Stowarzyszenie Sędziów Polskich „Iustitia”, które na zakończonym w niedzielę zebraniu delegatów podjęło w tej sprawie specjalną uchwałę.
Zdaniem sędziów zmiany doprowadzą do dalszego upolitycznienia TK. W uchwale podkreślono, że błędem jest rezygnacja ze zmiany pozwalającej gremiom prawniczym zgłaszać kandydatów na kandydatów na sędziów TK (taka propozycja zawarta była w pierwotnym projekcie ustawy). Negatywnie Iustitia oceniła również wprowadzenie przez posłów zapisu, zgodnie z którym członkiem trybunału będzie mógł zostać każdy, kto ukończył studia prawnicze, nawet jeśli nigdy nie wykonywał pracy w jakimkolwiek prawniczym zawodzie (wystarczy, że zajmował przez 10 lat stanowiska w instytucjach publicznych związanych z tworzeniem lub stosowaniem prawa). A to otwiera drogę do TK również posłom. Stowarzyszenie ostrzega, że zmiany to obniżenie wymogów stawianych obecnie kandydatom do trybunału.
Iustitia przypomina, że sędziów TK wybiera wyłącznie Sejm, którego pracę sędziowie mają przecież kontrolować. „Już to uchybia zasadzie bezstronności trybunału, jako że w innych krajach o ugruntowanej tradycji prawniczej sędziowie podobnych trybunałów desygnowani są w różny sposób i przez różne władze” – czytamy w uchwale.
Zdaniem stowarzyszenia Sejm po wejściu w życie zmian uzyska pozycję strony procesu, która wedle własnego uznania wyznacza sędziego rozpoznającego jej sprawę. „Wyrażamy obawę, że Trybunał Konstytucyjny stanie się wkrótce organem złożonym wyłącznie z polityków wyznaczanych przez aktualnie rządzące partie. Konstytucyjna pozycja trybunału jako organu badającego zgodność stanowionego prawa z ustawą zasadniczą jest osłabiona już w aktualnym stanie prawnym, a proponowane zmiany pogłębią zagrożenia w tym zakresie” – kwitują sędziowie.
Podczas zebrania podjęto również uchwałę na temat sytuacji sądownictwa w Turcji. Doszło tam w ostatnim czasie m.in. do aresztowania dwóch sędziów, którzy wydali orzeczenia niespełniające oczekiwań tamtejszej władzy wykonawczej. „Przypominamy, że bez niezależnego sądownictwa nie istnieje demokracja, a sądy nie mogą być niezależne bez niezawisłych sędziów” – napisano w uchwale i potępiono wszelkie próby wywierania nacisków czy zastraszania tureckich sędziów.
TK stanie się organem złożonym z polityków wyznaczanych przez partie
Etap legislacyjny
Ustawa czeka na podpis prezydenta