Regulaminy organizacyjno-porządkowe wykonywania kary pozbawienia wolności oraz tymczasowego aresztowania w zakresie, w jakim określają minimalną częstotliwość korzystania z pryszniców, są zgodne z konstytucją – orzekł wczoraj Trybunał Konstytucyjny, rozpatrując wniosek rzecznika praw obywatelskich.
Standardy określone w rozporządzeniach dotyczących zakładów karnych i aresztów śledczych stanowią, że skazany lub tymczasowo aresztowany korzysta co najmniej raz w tygodniu z ciepłej kąpieli. Minimalne wymagania w stosunku do osadzonych kobiet oraz mężczyzn pracujących fizycznie mówią o przynajmniej dwóch kąpielach tygodniowo.
Rzecznik praw obywatelskich podnosił, że taka zasada stanowi naruszenie zakazu nieludzkiego, poniżającego lub niehumanitarnego traktowania oraz prawa skazanego do odpowiednich warunków higieny.
Co więcej, zdaniem wnioskodawcy – z czym zgodził się też prokurator generalny – określenie przez ministra sprawiedliwości standardów dotyczących higieny osadzonych osób nie mieści się w zakresie upoważnienia do wydania regulaminów dla zakładów karnych i aresztów śledczych. Zdaniem RPO i PG ustawodawca wyraźnie rozdziela pojęcia warunków higieny od warunków bytowych. I normowanie spraw związanych z higieną osadzonych za pomocą rozporządzenia dotyczącego warunków bytowych jest przekroczeniem delegacji ustawowej, czyli złamaniem art. 92 ust. 1 konstytucji.
Trybunał nie podzielił tych poglądów, stwierdzając, że określenie częstotliwości korzystania z ciepłej kąpieli mieści się w zakresie przedmiotowym regulaminów organizacyjno-porządkowych. Uzasadniając wyrok, sędzia Mirosław Granat przypomniał, że wytyczne dla ministra nie muszą być zamieszczone bezpośrednio w przepisie zawierającym upoważnienie ustawowe. Mogą one wynikać z innych przepisów ustawy.
Zdaniem TK nie ma też mowy o nieludzkim, poniżającym lub niehumanitarnym traktowaniu. TK przypomniał, że choć z europejskich standardów więziennych wynika norma dwóch kąpieli tygodniowo, to wymagania ONZ dla krajów o klimacie umiarkowanym mówią o jednej. Tymczasem zaskarżone przepisy nie wprowadzają zakazu korzystania przez skazanych lub tymczasowo aresztowanych z ciepłej kąpieli częściej niż raz w tygodniu.
– Wręcz przeciwnie, dają im taką możliwość – podkreślał sędzia Granat.
– Rolą dyrektorów aresztów śledczych i zakładów karnych jest takie zwiększanie częstotliwości ciepłych kąpieli, aby skazany lub tymczasowo aresztowany miał zapewnione warunki higieny odpowiednie dla konkretnych warunków pozbawienia wolności – dodaje sędzia.
ORZECZNICTWO
Wyrok TK z 31 marca 2015 r., sygn. akt U6/14.
