Jakie zajęcia zarobkowe mogą być uznane jako ograniczenia antykorupcyjne i być przyczyną utraty mandatu przez radnego? Czy radny może podejmować się każdej działalności?
W praktyce stosowanie przepisów antykorupcyjnych rodzi wiele wątpliwości radnych, czy w konkretnej sytuacji dopuszczają się oni złamania obowiązujących ich zakazów. Przy rozpoznawaniu indywidualnych przypadków warto korzystać z dotychczasowego orzecznictwa sądów w zakresie praktycznego stosowania tych przepisów.
Przede wszystkim należy podkreślić, że wykorzystywanie mienia jednostek samorządu terytorialnego łącznie z pełnieniem funkcji radnego jest niedopuszczalne. Za złamanie przepisów radnym grozi utrata mandatu. Przykładowo w ocenie sądów rozpoznających sprawę lekarza radnego najmującego pomieszczenia gminne na prowadzenie indywidualnej praktyki lekarskiej, zamiarem ustawodawcy konstruującego przepisy antykorupcyjne było objęcie zakresem przedmiotowym wprowadzonego zakazu wszelkich form działalności gospodarczej radnych, prowadzonej na własny rachunek lub wspólnie z innymi osobami, a nie tylko tych, którzy są z mocy przepisów szczególnych przedsiębiorcami.
W innym z wyroków Naczelny Sąd Administracyjny stwierdza, że wykorzystanie mienia komunalnego gminy, w której radny uzyskał mandat, musi pozostawać w związku funkcjonalnym z prowadzoną przez radnego działalnością gospodarczą i służyć tej działalności. Jeżeli więc radny prowadzi działalność gospodarczą w formie świadczenia usług dla innego podmiotu, to nie jest to równoznaczne z prowadzeniem wspólnie z tą osobą działalności gospodarczej z wykorzystaniem mienia komunalnego.
Z kolei wojewoda lubelski w zarządzeniu zastępczym z marca 2008 r. doszedł do przekonania, że radni w określonych przypadkach nie mogą również pełnić funkcji w klubach sportowych. W omawianym stanie faktycznym jeden z radnych rady miasta pełnił funkcję wiceprezesa Miejskiego Klubu Sportowego, który prowadzi działalność gospodarczą z wykorzystaniem mienia komunalnego gminy miejskiej. Na podstawie umowy użyczenia i dzierżawy klub objął w posiadanie miejską nieruchomość, na której znajdują się boiska piłkarskie, do siatkówki i koszykówki, korty tenisowe oraz budynek sportowo-hotelowy, bufet gastronomiczny i budynek kontenerowy. Działalność gospodarcza klubu polegała m.in. na sprzedaży usług hotelowych, gastronomicznych, wynajmu lokali biurowych, boisk sportowych, dzierżawy kortów tenisowych. Taka działalność w ocenie wojewody jest sprzeczna z art. 24f ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym i radny musiał stracić mandat.
Podstawa prawna
Ustawa z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2001 r. nr 142, poz. 1591 z późn. zm.).