W ostatniej części komentarza omawiamy przepisy dotyczące przebiegu postępowania zabezpieczającego. Przypomnijmy, że procedura ta poprzedza postępowanie egzekucyjne i zasadniczo ma na celu zapewnienie realizacji w przyszłości roszczeń wierzyciela.
Na początku tego odcinka opisujemy przesłanki zastosowania zabezpieczenia. Ustawodawca wymienia tu przykładowo: brak płynności finansowej zobowiązanego, unikanie przez niego wykonania obowiązku przez nieujawnianie zobowiązań powstających z mocy prawa lub nierzetelne prowadzenie ksiąg podatkowych albo wyprzedaż majątku. Innym powodem dokonania zabezpieczenia w konkretnym stanie faktycznym może być np. zaprzestanie działalności gospodarczej przez zobowiązanego albo brak wiedzy organu egzekucyjnego o miejscu jego pobytu. Podstawową zasadą rządzącą postępowaniem zabezpieczającym jest zagwarantowanie realizacji w przyszłości obowiązku, a nie jego wykonanie. Ta reguła jest ważna dlatego, że zabezpieczenie może być dokonane także przed terminem płatności należności pieniężnej lub przed terminem wykonania obowiązku o charakterze niepieniężnym. Wszczęcie postępowania zabezpieczającego następuje na wniosek wierzyciela i na podstawie wydanego przez niego zarządzenia. Jeżeli jest zgłaszany po wszczęciu albo zakończeniu postępowania podatkowego lub kontrolnego, wyszczególnia się w nim składniki majątkowe zobowiązanego, które mogą być przedmiotem zabezpieczenia. O skierowaniu zarządzenia do wykonania decyduje organ egzekucyjny przez nadanie mu klauzuli wykonania. Może ponadto uzależnić wykonanie tej czynności od złożenia przez wierzyciela kaucji na zabezpieczenie roszczeń zobowiązanego o naprawienie szkód spowodowanych wskutek wykonania zarządzenia.
W dalszej części komentarza omawiamy sposoby dokonywania zabezpieczenia. Postępowanie to kończy się przede wszystkim wtedy, gdy zaczyna się postępowanie egzekucyjne.
Na końcu analizujemy przepisy dotyczące odpowiedzialności za naruszenie przepisów ustawy egzekucyjnej. Regulacja ta przewiduje odpowiedzialność odszkodowawczą i porządkową.
TYDZIEŃ Z KOMENTARZAMI – baza publikacji
Dotychczas w tygodniku Samorząd i Administracja komentowaliśmy ustawy:
● z 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych
● z 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej
● z 22 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych
● z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach
● z 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy
● z 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, chodzi o program 500+
● z 10 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy o działalności leczniczej oraz niektórych innych ustaw
● z 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej
Poprzednie części komentarza do ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji ukazały się:
cz. 1 – 23 listopada 2016 r. (nr 226)
cz. 2 – 21 grudnia 2016 r. (nr 246)
cz. 3 – 18 stycznia 2017 r. (nr 12)
cz. 4 – 15 lutego 2017 r. (nr 32)
cz. 5 – 22 marca 2017 r. (nr 57)
cz. 6 – 19 kwietnia 2017 r. (nr 76)
cz. 7 – 24 maja 2017 r. (nr 99)
cz. 8 – 21 czerwca 2017 r. (nr 118)
cz. 9 – 19 lipca 2017 r. (nr 138)
cz. 10 – 16 sierpnia 2017 r. (nr 157)
cz. 11 – 20 września 2017 r. (nr 182)
cz. 12 – 18 października 2013 r. (nr 202)
cz. 13 – 22 listopada 2017 (nr 226)
Wykaz skrótów
k.c. – ustawa z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 459 ze zm.).
k.k. – ustawa z 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 2204).
k.k.w. – ustawa z 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny wykonawczy (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 665 ze zm.).
k.m. – ustawa z 18 września 2001 r. – Kodeks morski (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 66).
k.p.c. – ustawa z 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1822 ze zm.).
k.p.k. – ustawa z 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1904).
p.b. – ustawa z 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1876).
p.c. – ustawa z 19 marca 2004 r. – Prawo celne (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 858 ze zm.).
p.d. – ustawa z 27 lipca 2002 r. – Prawo dewizowe (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 679).
r.p.p.k.p.r. – rozporządzenie ministra finansów z 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 728).
r.s.u.d.w.e. – rozporządzenie ministra finansów z 21 maja 2014 r. w sprawie sposobu ustalania i dokumentowania wydatków egzekucyjnych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 975).
r.w.o. – rozporządzenie ministra rozwoju i finansów z 15 lutego 2017 r. w sprawie wzoru oświadczenia o nieruchomościach oraz prawach majątkowych, które mogą być przedmiotem hipoteki przymusowej, i rzeczach ruchomych oraz zbywalnych prawach majątkowych, które mogą być przedmiotem zastawu skarbowego (Dz.U. z 2017 r. poz. 354).
r.w.z.z. – rozporządzenie ministra finansów z 16 maja 2014 r. w sprawie wzoru zarządzenia zabezpieczenia (Dz.U. z 2014 r. poz. 645).
u.k.w.h. – ustawa z 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1007 ze zm.).
u.o.p. – ustawa z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 201 ze zm.).
u.p.e.a. – ustawa z 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1201 ze zm.).
u.s.m. – ustawa z 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1222 ze zm.).
u.s.u.s. – ustawa z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1778 ze zm.).