1 lipca 2017 r. ma dojść do przekształcenia z mocy prawa użytkowania wieczystego pod mieszkaniówką we własność. Taka deklaracja pada ze strony Ministerstwa Infrastruktury i Budownictwa. I to mimo że projekt ustawy o przekształceniu współużytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe we współwłasność gruntów od listopada zeszłego roku tkwi na etapie prac w rządowym centrum legislacji.
Uwłaszczenia w liczbach / Dziennik Gazeta Prawna
– Projekt znajduje się w opiniowaniu Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. Przyjęcie stanowiska komisji zaplanowano na 26 kwietnia 2017 r. Niezwłocznie po jego uzyskaniu projekt zostanie skierowany do rozpatrzenia przez Stały Komitet Rady Ministrów, a następnie pod obrady Rady Ministrów – wyjaśnia Kazimierz Smoliński, wiceminister infrastruktury i budownictwa.
– Prawdopodobnie nastąpi to w pierwszych dniach maja tego roku – zaznacza minister Smoliński.
W jego ocenie termin wejścia w życie nowych rozwiązań – a więc 1 lipca 2017 tego r. – nie jest zagrożony.
Przypomnijmy, opisywany projekt pierwotnie zakładał, że przekształcenie użytkowania wieczystego we własność dotyczyć będzie właścicieli mieszkań i lokali użytkowych znajdujących się w budynkach wielolokalowych (w których co najmniej 51 proc. lokali to mieszkania). Osoby te 1 stycznia 2017 r. – z mocy prawa – miały stać się współwłaścicielami gruntów, na których stał dany obiekt. Po konsultacjach projekt jednak ewoluował, a termin wejścia w życie nowych rozwiązań został przesunięty. Obecna wersja dokumentu zakłada, że ustawa uwłaszczeniowa znajdzie zastosowanie również do domów jednorodzinnych położonych na gruntach oddanych w użytkowanie wieczyste, a rozwiązania wejdą już za parę miesięcy.
– Dla ponad 1,5 mln użytkowników wieczystych, w tym w szczególności właścicieli lokali w budynkach wielolokalowych, zakończy się problem braku możliwości przekształcenia spowodowanego przez niewydolne dziś procedury. Ustawowe przekształcenie praw rozwiąże problem skokowych podwyżek opłat rocznych z tytułu użytkowania wieczystego. Polacy mieszkający na gruntach publicznych zyskają wreszcie stabilne i trwałe prawo – przekonuje Szymon Huptyś, rzecznik prasowy MIiB.
Przekształcenie będzie odpłatne. Zamiast rocznych opłat za użytkowanie właściciele gruntów będą zobligowani uiścić opłatę przekształceniową. Ta rozłożona ma być na 20 rat płatnych w rocznych odstępach. Ich wysokość ma być równa opłacie rocznej z tytułu użytkowania wieczystego obowiązującej 1 stycznia 2017 r. Raz na trzy lata roczne opłaty przekształceniowe będą mogły być także waloryzowane.
Projekt przewiduje również system bonifikat.
– Zasady ich udzielania w stosunku do nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa określi zarządzenie wojewody, a w stosunku do nieruchomości będących własnością jednostek samorządu terytorialnego uchwała właściwej rady lub sejmiku – wyjaśnia adwokat Anna Maksymiuk z kancelarii Gardocki i Partnerzy Adwokaci i Radcowie Prawni.
Przechodząc do szczegółów, resort infrastruktury chce, by 50-procentowa obowiązkowa bonifikata udzielana była w przypadku jednorazowego wniesienia wszystkich 20 opłat, jeśli przekształcenie dotyczyło nieruchomości należących do Skarbu Państwa. W przypadku pozostałych nieruchomości wysokość bonifikaty zostać ma już ustalona na podstawie uchwały właściwej rady lub sejmiku.
Uwłaszczenie nie wpłynie na wymiar podatku od nieruchomości.
– Projekt ustawy o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności gruntów nie reguluje ani też w żaden inny sposób nie odnosi się do kwestii dotyczących podatku od nieruchomości. Należy zauważyć, że podatek od nieruchomości płaci się niezależnie od opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego. Po przekształceniu wysokość podatku od nieruchomości nie powinna ulec zmianie – tłumaczy minister Smoliński.
Coroczne opłaty z tytułu użytkowania wieczystego to spory zastrzyk gotówki dla samorządów (patrz grafika). Nie dziwi więc ich negatywa ocena projektu.
– Strona samorządowa Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego zwraca uwagę, że projekt ustawy jest niezgodny z dotychczasowym orzecznictwem Trybunału Konstytucyjnego w zakresie, w jakim dotyczy nieruchomości stanowiących własność jednostek samorządu terytorialnego. Strona rządowa nie podziela jednak tego poglądu – podkreśla minister Smoliński.
W ocenie Związku Miast Polskich ewentualne przekształcenie – jeśli miałoby czynić zadość standardom konstytucyjnym – powinno ograniczać się jedynie do gruntów Skarbu Państwa.
Sporna jest też data wejścia w życie przepisów. Samorządy chcą, by te zaczęły obowiązywać dopiero od 2018 r. tak aby była jeszcze możliwość dokonania aktualizacji opłat za użytkowanie. W ocenie resortu samorządy miały jednak na to wystarczająco dużo czasu. Nikt bowiem nie ukrywał przed nimi tego, że trwają prace nad ustawą uwłaszczeniową.
Etap legislacyjny
Projekt ustawy czeka na przedstawienie Radzie Ministrów