Do końca tygodnia każdy może zgłaszać uwagi do nowego formularza wezwania dla świadka w sprawie cywilnej. Nowy wzór opracował sędzia Jarosław Gwizdak z Sądu Rejonowego Katowice-Zachód oraz dr Tomasz Piekot z Pracowni Prostej Polszczyzny na Uniwersytecie Wrocławskim. Znalazły się w nim wszystkie wymagane informacje, o których mowa w art. 262 k.p.c., podane w przyjaznej i zrozumiałej formie.
Co więcej, pismo nie jest zredagowane w sposób bezosobowy: „świadek może”, „świadkowi przysługuje” – sąd zwraca się do wezwanego per Pani/Pan.
– Trzeba pamiętać, że my tym pismem zwracamy się do obywatela, który jest naszym pracodawcą. Dlatego adresat musi mieć poczucie, że jest traktowany podmiotowo – mówi sędzia Jarosław Gwizdak. – Pojawiły się nawet sugestie, by zwracać się do obywatela w drugiej osobie, ale na to chyba jeszcze nie jesteśmy gotowi – dodaje sędzia. Poza tym zwracanie się do świadka per Pani/Pan daje odbiorcy listu poczucie, że jest traktowany z szacunkiem.
– Rozważaliśmy użycie sformułowania „sąd zaprasza”, zamiast „sąd wzywa”, ale jedna pani sędzia trzeźwo zauważyła, że nie można kogoś zapraszać, a jak nie skorzysta z zaproszenia, nakładać grzywnę. Natomiast po umieszczeniu projektu w sieci dostaliśmy bardzo fajny odzew i myślę, że wspólnie z internautami, wśród których są zarówno prawnicy, jak i laicy, uda nam się stworzyć użyteczne narzędzie – dodaje sędzia Gwizdak.
Przede wszystkim z pisma świadek ma się dowiedzieć, po co jest wzywany, gdzie i kiedy ma się stawić, jak usprawiedliwić ewentualną nieobecność, i co mu grozi, jeśli w sądzie się nie pojawi. I tak zamiast frazy: „Za nieusprawiedliwione niestawiennictwo, nieuzasadnioną odmowę złożenia zeznań, przyrzeczenia lub opinii albo za nieusprawiedliwione opóźnienie w złożeniu opinii sąd skaże świadka, biegłego, tłumacza na grzywnę w kwocie do 5000 zł (art. 274 par. l k.p.c., art. 276 fj l i art. 287 k.p.c. w zw. z art. 163 par. l k.p.c.), a w razie ponownego niestawiennictwa świadka – niezależnie od nałożenia nowej grzywny – może zarządzić jego przymusowe sprowadzenie (art. 274 par. l k.p.c.)” autorzy wzoru proponują zapis: „Sąd może nałożyć na Pana/Panią grzywnę do 5000 zł, jeśli:
● nie stawi się Pan/Pani w sądzie i nie usprawiedliwi swojej nieobecności w sądzie,
● odmówi Pan/Pani złożenia zeznań, przyrzeczenia lub opinii w sposób nieuzasadniony,
● opóźni Pan/Pani złożenie opinii bez usprawiedliwienia” (wraz z przytoczeniem podstawy prawnej).
– Każdą inicjatywę zmierzającą do uproszczenia języka urzędowego witamy z radością. Inicjatywa Sądu Rejonowego Katowice – Zachód, aby wezwania dla świadka były przyjazne i zrozumiałe dla adresata, jest ze wszech miar cenna i godna naśladowania – komentuje dr Adam Bodnar, rzecznik praw obywatelskich. – Do Biura RPO co roku wpływają tysiące spraw, z których wynika, że nadawcy mają problemy ze zrozumieniem pism urzędowych – dodaje dr Bodnar.
Jak podkreśla, wykorzystanie prostego języka zwiększa efektywność komunikacji i służy umocnieniu zaufania obywateli do instytucji publicznych.
Projekt wezwania można znaleźć na profilach społecznościowych (Twitter i Facebook) jego twórców.