Obowiązująca od połowy kwietnia nowelizacja kodeksu cywilnego przyznała nowe uprawnienia podwykonawcom robót budowlanych. Po raz pierwszy mogą oni żądać dodatkowej ochrony poprzez udzielenie im gwarancji zapłaty za wykonaną pracę. Do tej pory uprawnienie to przysługiwało jedynie wykonawcom robót. W praktyce pojawiają się liczne wątpliwości co do tego, do kogo podwykonawca może wystąpić o udzielenie mu dodatkowej ochrony. Część prawników uważa, że ze swoim roszczeniem może on wystąpić bezpośrednio do inwestora.

Lista kosztów

– Takiego ryzyka nie można wykluczyć wobec solidarnej odpowiedzialności inwestora i generalnego wykonawcy za zapłatę wynagrodzenia podwykonawcom. Tym samym wydaje się, że do listy kosztów inwestycji ostrożni inwestorzy powinni dopisać koszty udzielenia gwarancji zapłaty na rzecz podwykonawców. Na gruncie nowych przepisów nie można wykluczyć, iż inwestor poniesie odpowiedzialność w zakresie gwarancji dwukrotnie – raz realizując żądanie generalnego wykonawcy, a drugi raz – podwykonawcy – mówi Monika Sitowicz, adwokat w Zespole Prawa Nieruchomości Salans.
Prawnicy prezentujący takie stanowisko w zakresie uprawnień podwykonawców zauważają jednak, że racjonalny ustawodawca obciążył inwestora obowiązkiem ponoszenia podwójnych kosztów dotyczących gwarancji zabezpieczających płatności za te same roboty budowlane.
– Wydaje się, że wątpliwości w tej mierze rozstrzygną sądy, a może ewentualna zmiana przepisów polegająca na wyraźnym wyłączeniu zdublowanej odpowiedzialności inwestora za podwykonawców – wyjaśnia Monika Sitowicz.

Przepisów nie trzeba zmieniać

Zdaniem większości prawników zmiana przepisów nie jest konieczna, bowiem już dziś podwykonawca nie może przedstawić swojego żądania o udzielenie mu gwarancji zapłaty bezpośrednio inwestorowi, a jedynie wykonawcy, który zlecił mu pracę.
– Z roszczeniem w zakresie udzielenia gwarancji dalszy wykonawca powinien wystąpić do podmiotu, z którym zawarł umowę. Podmiot ten ponosi bowiem odpowiedzialność za terminową zapłatę wynagrodzenia, jak również może udzielić na żądanie podwykonawcy odpowiedniej gwarancji zapłaty – uważa Monika Hetmańczyk, radca prawny z kancelarii Chałas i Wspólnicy.
W takim przypadku inwestor nie będzie musiał ponieść dodatkowych kosztów. Nie oznacza to, że inwestor w ogóle jest zwolniony z obowiązku wypłaty wynagrodzenia podwykonawcy. Jeżeli wyrazi zgodę na zawarcie z nim umowy przez wykonawcę, to wspólnie z wykonawcą będzie ponosił solidarną odpowiedzialność za zapłatę wynagrodzenia.