Po rozpoczęciu pełnienia funkcji zarządca sukcesyjny przejmuje zarząd nad prowadzoną wcześniej przez zmarłego przedsiębiorcę działalnością gospodarczą. Jakie spoczywają na zarządcy najważniejsze obowiązki i jaką ponosi on odpowiedzialność?

Zarządca musi dokonać spisu składników majątkowych wchodzących w skład przedsiębiorstwa. Zgodnie z art. 28 ustawy o zarządzie sukcesyjnym, ustanowiony zarządca niezwłocznie sporządza i składa przed notariuszem wykaz inwentarza przedsiębiorstwa w spadku. Poza elementami formalnymi takimi jak dane zmarłego przedsiębiorcy, wykaz powinien obejmować wszystkie składniki majątkowe, materialne i niematerialne, służące do wykonywania działalności gospodarczej, należące do danej firmy (nieruchomości, wyposażenie biura, narzędzia, maszyny, materiały, zapasy, prawa majątkowe, patenty itp.). Nie ma przy tym znaczenia, czy możliwe jest wyodrębnienie kilku niezależnych przedsiębiorstw, ani czy współwłaścicielem jest małżonek przedsiębiorcy. Bez względu na rodzaj „ustroju majątkowego” łączącego zmarłego z jego małżonkiem, w skład spadku wchodzi całe przedsiębiorstwo, a nie tylko udział w nim przysługujący zmarłemu.

Inaczej wygląda sytuacja w przypadku współwłasności z innymi osobami. W takim przypadku do spadku wchodzą jedynie prawa przysługujące zmarłemu w przedsiębiorstwie. Zarządca w wykazie inwentarza wskazuje wartość składników materialnych i niematerialnych według stanu i cen z chwili otwarcia spadku, a także długi spadkowe i ich wysokość.

Przy wykonywaniu tego obowiązku trzeba odpowiednio stosować przepisy kodeksu cywilnego o wykazie inwentarza w spadku. Zarządca powinien dochować należytej staranności przy ujawnianiu przedmiotów w treści wykazu. Przepisy ustawy o zarządzie sukcesyjnym nie przewidują wprost sankcji za niesporządzenie bądź nieterminowe sporządzenie wykazu inwentarza. Ewentualna odpowiedzialność zarządcy sukcesyjnego może jednak powstać w związku z wyrządzoną przez niego, na skutek nieprawidłowego zrealizowania obowiązków, szkody w przedsiębiorstwie w spadku.

Agata Okorowska, radca prawny z Kancelarii Prawnej Law-Taxes.pl we Wrocławiu