Sąd Najwyższy odmówił wczoraj podjęcia uchwały w odpowiedzi na pytanie związane z waloryzacją przedwojennych obligacji Skarbu Państwa. Sąd apelacyjny sam będzie musiał rozstrzygnąć tę kwestię.
Zdzisław W. złożył pozew przeciwko Skarbowi Państwa – ministrowi finansów o zasądzenie ponad 550 tys. zł tytułem wykupu posiadanych przez niego obligacji Skarbu Państwa wyemitowanych w latach 1930– 1936. Skarb Państwa twierdził, że świadczenie nie ma realnej wartości z powodu reform pieniężnych państwa.
Sąd I instancji oddalił powództwo. Sąd II instancji uchylił ten wyrok i sprawę przekazał do ponownego rozpoznania. Stwierdził m.in., że w sprawie ma zastosowanie art. 3581 par. 3 kodeksu cywilnego, który mówi, że sąd może zmienić wysokość lub sposób spełnienia świadczenia, gdy doszło do istotnej zmiany siły nabywczej pieniądza po powstaniu zobowiązania. Tym razem sąd I instancji zasadził nieco ponad 216 tys. zł. Przy rozpatrywaniu apelacji pozwanego sąd II instancji przedstawił do rozstrzygnięcia SN pytanie prawne. Czy sformułowanie z art. 3581 par 3 k.c. „istotne zmiany siły nabywczej pieniądza po powstaniu zobowiązania” obejmuje również przypadki, w których do utraty lub znacznego obniżenia doszło na skutek oddziaływania dekretu z 27 lipca 1949 r. o zaciąganiu nowych i określeniu wysokości nieumorzonych zobowiązań pieniężnych oraz ustawy z 28 października 1950 r. o zmianie systemu pieniężnego. Sąd przywołał wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 24 kwietnia 2007 r., na skutek którego wyeliminowano z obrotu przepis zawężający możliwość waloryzacji sądowych należności powstałych po 30 października 1950 r. Równocześnie jednak TK stwierdził, że przepisy dekretu wywołały nieodwracalne skutki prawne i ekonomiczne. Stanowisko takie zajął także SN w wyrokach z 8 stycznia 2009 r. (I CSK 482/08) i 5 lutego 2009 r. (I CSK 331/08).
SN odmówił podjęcia uchwały. Uznał, że nie występuje istotne zagadnienie prawne, bo sąd apelacyjny za pierwszym razem stwierdził, że art. 3581 par. 3 k.c. ma zastosowanie.
Sygn. akt III CZP 75/09