Od środy do większości spraw administracyjnych i podatkowych powinna być zakładana metryka. Taki wmóg wprowadza wchodząca w życie nowelizacja kodeksu podstępowania administracyjnego i Ordynacji podatkowej (Dz.U. z 2011 r. nr 186, poz. 1100). Dzięki metryce będzie wiadomo, kto brał udział w postępowaniu administracyjnym.
Metryka do większości spraw
– Metryka ma zapewnić większą przejrzystość postępowania, gdyż zwykle nie tylko osoba, której podpis widnieje pod dokumentem, wykonuje czynności w danej sprawie – tłumaczy dr Grzegorz Sibiga, adiunkt w Instytucie Nauk Prawnych PAN.
Waldemar Olichwer, radca prawny w spółce Olichwer i Wspólnicy, zwraca uwagę, że w zawiłe postępowania podatkowe zaangażowani są liczni urzędnicy, dokonujący wielu czynności często tylko o charakterze faktycznym. Dziś pozostają oni anonimowi.
– Podatnikowi znana jest najczęściej tylko osoba formalnie odpowiedzialna za treść rozstrzygnięcia, np. naczelnik urzędu skarbowego, która w procesie wydania rozstrzygnięcia nie uczestniczy – komentuje nasz rozmówca.
Anna Romińska, ekspert podatkowy z Instytutu Studiów Podatkowych, podkreśla, że metryka pozwoli zidentyfikować osoby wykonujące czynności mające wpływ na rozstrzygnięcie sprawy.
Niwelowanie korupcji
Nowa instytucja zmniejszy także ryzyko korupcji.
– Zarówno strona, jak i organ w każdym momencie postępowania będą mogli ustalić, kto i jakiej czynności dokonał, kto sporządził projekt decyzji czy ją opiniował – tłumaczy Anna Łukaszewicz-Obierska, radca prawny, partner, WKB Wierciński, Kwieciński, Baehr.
Wprowadzenie obowiązku zakładania metryki powinno też ułatwić obywatelowi kontakt z urzędnikiem prowadzącym sprawę, co może wpłynąć na szybkość postępowania.
Metryka może odegrać ważną rolę przy ustalaniu odpowiedzialności urzędników – zarówno dyscyplinarnej, jak i wynikającej z ustawy o odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy publicznych za rażące naruszenie prawa. Jak przyznaje dr Krzysztof Biernacki, doradca podatkowy prowadzący kancelarię Initium, metryka może stanowić istotny dowód w sprawie.
– Z kolei w stosunku do podatnika ewentualną odpowiedzialność odszkodowawczą, np. za szkodę wyrządzoną wydaniem decyzji niezgodnej z prawem, nadal będzie ponosił Skarb Państwa – zwraca uwagę Anna Łukaszewicz-Obierska.
Metryki nie pojawią się we wszystkich sprawach.
Nie będzie opóźnień
Choć nie ukazały się jeszcze rozporządzania wykonawcze do ustawy, oba odpowiedzialne za nie resorty, czyli Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji oraz Ministerstwo Finansów, zapewniają, że zdążą na czas
Metryka będzie umieszczana zarówno przy dokumentach papierowych, jak i elektronicznych
W dokumentacji elektronicznej metryką będzie system teleinformatyczny.
Gdy urzędnik się zaloguje, system go rozpozna i odnotuje wykonanie czynności w konkretnej sprawie, oznaczając je datą i czasem.
W sprawach podatkowych, nawet gdy metryka będzie prowadzona w formie elektronicznej, to na koniec ma być drukowana i dołączana do akt papierowych.
Projekty rozporządzeń wyłączają ten obowiązek wobec wielu czynności, które uznano za proste i powtarzalne.
Metryki spraw będących w toku w dniu wejścia w życie ustawy muszą być założone w ciągu 30 dni.
Wskażą one osoby uczestniczące w sprawach od 7 marca.
Etap legislacyjny
Wejdzie w życie 7 marca