Obowiązujące obecnie przepisy w zakresie tzw. tarczy antykryzysowej oraz finansowej zostały stworzone w sposób pozostawiający wiele do życzenia, zarówno pod kątem samej legislacji, jak również zakresu wsparcia dla przedsiębiorców dotkniętych skutkami COViD-19. Oto kolejna opinia na temat zapisów tarczy antykryzysowej.

W oparciu o moje dotychczasowe doświadczenie związane z udzielanie pomocy prawnej w zakresie występowania o pomoc dla przedsiębiorców dostrzegam zasadność wprowadzenia następujących zmian:

1. Rozszerzenia definicji podmiotów, które są uznawane za prowadzące działalność gospodarczą, a tym samym są uprawnione do skorzystania m. in. ze zwolnienia z ZUS oraz dofinansowania wynagrodzeń z FGŚP

W świetle obecnych przepisów, poza nielicznymi wyjątkami, wsparcie ze strony państwa przysługuje jedynie podmiotom będącym przedsiębiorcami, a jednocześnie przepisy Prawa przedsiębiorców oraz inne ustawy wyłączają z pojęcia działalności gospodarczej wiele rodzajów działalności m. in. w zakresie edukacji (np. prywatne szkoły, przedszkola itp.)

2. Rozpatrywania wniosków o pomoc w przypadku popełnienia ewidentnych pomyłek przez wnioskodawców

Wiele ze składanych wniosków o wsparcie jest odrzucanych lub też wnioskodawcy są wzywani do ich uzupełniania w przypadku oczywistych pomyłek. Dotyczy to błędów związanych z danymi publicznie dostępnymi, podpisaniem wniosków itp. Moim zdaniem można byłoby rozpatrywać takie wnioski bez względu na popełnione błędy, z możliwością dokonania korekty przez rozpatrującego wniosek urzędnika.

3. Przyjęcia w praktyce, a nie tylko w teorii, zasady interpretowania wątpliwości na korzyść przedsiębiorcy

Wskazana zasada istnieje już w polskim prawie, jednakże w związku z udzielaniem pomocy przedsiębiorcom pojawia się ogromna ilość interpretacji przepisów, które przeczą tej zasadzie.

4. Rezygnacji do końca roku 2020 ze stosowania mechanizmu podzielonej płatności

Obecne rozwiązanie prawne zostało wprowadzone od 1 listopada 2019 r. i narzuciło obowiązek dokonywania płatności VAT na rachunki VAT. Powoduje to mniejszą płynność finansową przedsiębiorców, gdyż środki na rachunku VAT nie mogą zostać przeznaczone na pokrywanie kosztów wynagrodzeń pracowniczych, czy też zakup towarów lub usług niezbędnych do prowadzenia działalności gospodarczej.

5. Zmian w sposobie rozliczania strat podatkowych poprzez wprowadzenie możliwości rozliczania strat bez ograniczeń czasowych

Obecnie przepisy przewidują, że strata powinna być rozliczona nie później niż w terminie 5 lat. Z powodu ogłoszenia stanu epidemii niektóre podmioty poniosą ogromnie straty, które ze względów na kryzys gospodarczy być może nie będą mogły być rozliczone w obecnym terminie.

6. Wprowadzenia zachęt podatkowych związanych z inwestowaniem w polską gospodarkę w tym m. in. wprowadzenie podatku dochodowego na wzór Estonii

Gospodarka w obliczu kryzysu gospodarczego potrzebuje silnego impulsu do rozwoju, którym mogą być nowe inwestycje. Zachętą do dokonywania inwestycji mogłoby być zwolnienie z opodatkowania dochodu przeznaczonego na dokonywanie inwestycji Wzorem mogłoby być przepisy dotyczące specjalnych stref ekonomicznych.

7. Wprowadzenia możliwości wyboru formy opodatkowania PIT po zakończeniu roku 2020

Obecne przepisy przewidują możliwość zmian formy opodatkowania do końca stycznia danego roku lub momentu osiągnięcia pierwszego przychodu. Patrząc jednak na szczególną sytuację przedsiębiorców dotkniętych w szczególny sposób skutkami COVID-19 należałoby wprowadzić możliwość wyboru sposobu opodatkowania PIT w dłuższym terminie czasu niż obecny.

8. Wprowadzenia możliwości zapłaty podatków w formie kasowej

Poza nielicznymi wyjątkami w polskim systemie podatkowym przyjęto metodę memoriałową, jeżeli chodzi o moment powstania obowiązku podatkowego. Możliwość kasowego rozliczania podatków byłoby skutecznym narzędziem w walce z kryzysem gospodarczym, gdyż z powodu zatorów płatniczych wielu podatnik nie będzie posiadało środków na zapłatę zobowiązań podatkowych.

9. Doprecyzowania przepisów w zakresie zawieszenia terminów

Obecne przepisy są nieprecyzyjne pod kątem zakresu zawieszonych terminów procesowych. Brak w przepisach dokładnej definicji „terminu procesowego”.

10. Zwolnienia z opodatkowania otrzymanej z PFR subwencji

Przepisy tarczy finansowej umożliwiają przedsiębiorcy, który otrzymał pożyczkę z PFR, częściowe jej umorzenie. Jednakże na gruncie podatków dochodowych kwota umorzona będzie stanowiła przychód.

11. Zwolnienia z opodatkowania otrzymanej pomocy w walce z COVID-19

W obecnym stanie prawnym podmioty otrzymujące darowizny pieniężne oraz rzeczowe, które są przeznaczone na walkę z COVID-10 są zobowiązane do zapłaty z tego tytułu podatku dochodowego. Dotyczy to np. szpitali prywatnych, które nie mogą skorzystać ze zwolnienia dochodu na mocy art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o CIT.

Przyjęcie w praktyce wskazanych postulatów złagodziłoby skutki odczuwalnego coraz bardziej kryzysu gospodarczego. Z pewnością pozwoliłoby zachować wiele miejsc pracy, a jednocześnie niektóre ze zmian w przepisach mogłoby nawet zachęcić podmioty zagraniczne do inwestowania w Polsce (np. zwolnienie z opodatkowania dochodu przeznaczonego na inwestycje).

Radosław Żuk, Partner w ECDP Tax Żuk Komorniczak i Wspólnicy Sp.k.w ramach akcji Prawnicy Pro Bono