Pełnomocnik, który zapomina o poinformowaniu klienta o konieczności wniesienia opłaty sądowej od apelacji oraz przyjmuje honorarium bez wystawienia faktury VAT, sam zapłaci rachunek wystawiony przez sąd dyscyplinarny.

Była to sprawa dyscyplinarna radcy prawnego, któremu zarzucono, że w wyniku jego działań doszło do odrzucenia apelacji, którą wniósł reprezentując stronę postępowania, co to pociągnęło za sobą poniesienie kosztów przez jego klientkę, których mogłaby uniknąć. Ponadto, radca przyjął wynagrodzenie, ale o wystawieniu faktury VAT już zapomniał.

Informowanie klienta

Po pierwsze radca nie poinformował więc swojej klientki o obowiązku uregulowania w terminie siedmiu dni opłaty sądowej od apelacji, zwalniającej ją od nadwyżki powyżej 20 tys. zł. A to pociągało za sobą poważne skutki. Apelacja bowiem została odrzucona. Po tym prawnik złożył niczym nieuzasadnione zażalenie na postanowienie o odrzuceniu apelacji, czym naraził swoją klientkę na dodatkowe koszty w wysokości 9.5 tys. zł. Sąd Dyscyplinarny Okręgowej Izby Radców Prawnych wymierzył mu zatem za to karę pieniężną w wysokości 5 tys. zł. To jednak nie wszystko. Radca przyjął bowiem od klienta wynagrodzenie w kwocie 20 tys. zł za świadczoną pomoc, ale już nie wystawił faktury VAT. Za to przewinienie również został ukarany karą pieniężną w kwocie 5 tys. zł. Prawnik zaskarżył to orzeczenie. Nie przyniosło to jednak oczekiwanego przez niego skutku, bowiem Wyższy Sąd Dyscyplinarny Krajowej Izby Radców Prawnych utrzymał w mocy orzeczenie sądu I instancji. Obrońca radcy wniósł więc kasację. Ale i to nie chwyciło.
Obowiązki pełnomocnika

Sąd Najwyższy oddalił kasację. Wyjaśnił, że istotą pierwszego przewinienia było niepoinformowanie klientki o obowiązku uiszczenia opłaty od apelacji wobec częściowego tylko zwolnienia jej od kosztów sądowych. W tym zakresie sąd stwierdził brak należytej staranności radcy prawnego, co stanowiło naruszenie art. 28 ust. 5 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego (w wersji obowiązującej do 30 czerwca 2015 r.). Mówi on o tym, że radca obowiązany jest informować klienta o przebiegu sprawy i jej wyniku w sposób ustalony z klientem. Obecnie - od 1 lipca 2015 r. - art. 44 kodeksu etyki stanowi, że radca, na żądanie klienta obowiązany jest informować go o przebiegu sprawy i jej wyniku, a w szczególności o skutkach podejmowanych czynności procesowych. Chodzi więc o to, że obowiązkiem pełnomocnika było poinformowanie mocodawczyni o konieczności uiszczenia opłaty, bynajmniej nie weryfikując tego, czy opłatę tę wniosła.

Co do niewystawienia faktury VAT, to sąd wskazał, że taki czyn również stanowi naruszenie zasad etyki radcy prawnego, nakazującego m.in. wykonywanie czynności zawodowych zgodnie z prawem oraz przepisu dotyczącego zasad wynagradzania, w skład których wchodzi obowiązek ustalenia podatku VAT, określającego kwotę brutto za usługi prawnicze w związku z obowiązującymi przepisami prawa podatkowego.

Postanowienie Sądu Najwyższego z 28 lipca 2016 r., sygn. akt SDI 58/15