Wędrowałem ostatnio po naszych górach, prawie dwa tygodnie spędziłem w lesie. Spotykałem wielu ludzi zbierających grzyby i jagody na skalę niemal przemysłową – pisze pan Witold. – Zostawiali swoje samochody byle jak i byle gdzie, niektórzy parkowali w miejscach, w których być ich zdecydowanie nie powinno. Zauważyłem, że ludzie wchodzą nawet do szkółek leśnych, przewracają niejadalne grzyby. Nie wspomnę już o śmieciach, które zostawiają. Jakie są zasady wstępu do naszych lasów i co w nich wolno? Czy są ograniczenia dla zbieraczy – zastanawia się czytelnik
W lasach stanowiących własność Skarbu Państwa wolno zbierać grzyby i wszelkie jagody na potrzeby własne oraz dla celów przemysłowych. W tym drugim przypadku wymagane jest jednak zawarcie umowy z nadleśnictwem. Nadleśniczy ma prawo odmówić zgody na czerpanie pożytków z lasu, jeżeli zbiór runa leśnego zagraża środowisku. Lasy państwowe są także dostępne dla turystów (piechurów, cyklistów, narciarzy biegowych) i spacerowiczów. Jedynie jazda konna dopuszczona jest tylko drogami leśnymi wyznaczonymi przez nadleśniczego.
Co innego ruch pojazdów silnikowych, zaprzęgowych i motorowerów. Jest on dozwolony tylko drogami publicznymi, natomiast leśnymi jedynie wtedy, gdy są one oznakowane drogowskazami dopuszczającymi ruch po nich. Zakazy wjazdu nie dotyczą inwalidów poruszających się pojazdami dostosowanymi do ich potrzeb (odpowiednio oznakowanymi). Należy przy tym pamiętać, że osoby te muszą stosować się do zakazów wstępu do lasów (patrz wypowiedź specjalisty). Postój wszelkich pojazdów na drogach leśnych jest dozwolony wyłącznie w miejscach oznakowanych.
Wybierając się na wycieczkę, na jagody lub grzybobranie, należy bezwzględnie przestrzegać zasad określonych we wspomnianej ustawie o lasach. Zakazuje ona:
● zanieczyszczania gleby i wód, zaśmiecania, rozkopywania gruntu (choć nie dotyczy czynności związanych z gospodarką leśną),
● niszczenia grzybów oraz grzybni, niszczenia lub uszkadzania drzew, krzewów albo innych roślin (nie dotyczy czynności związanych z gospodarką leśną),
● niszczenia urządzeń i obiektów gospodarczych, turystycznych i technicznych oraz znaków i tablic,
● zbierania płodów runa leśnego w oznakowanych miejscach zabronionych, rozgarniania i zbierania ściółki, wypasu zwierząt gospodarskich,
● biwakowania poza miejscami wyznaczonymi przez właściciela lasu lub nadleśniczego,
● wybierania jaj i piskląt, niszczenia lęgowisk i gniazd ptasich, a także niszczenia legowisk, nor i mrowisk, płoszenia, ścigania i zabijania dziko żyjących zwierząt, puszczania psów luzem (dwa ostatnie zakazy nie dotyczą polowań).
● hałasowania oraz używania sygnałów dźwiękowych, z wyjątkiem przypadków wymagających wszczęcia alarmu.
Szczególne ograniczenia dotyczą ochrony przeciwpożarowej. W lasach i na terenach leśnych jak również w odległości do 100 metrów od granicy lasu zabrania się rozniecania ognia poza miejscami wyznaczonymi do tego celu przez właściciela lasu lub nadleśniczego, ale też w ogóle korzystania z otwartego płomienia (zapałki, zapalniczki, kuchenki gazowe, grille).
Przestrzegania tych zasad pilnuje straż leśna, która ma bardzo szerokie uprawnienia. Popełniających leśne wykroczenia ma prawo legitymować, zatrzymać (także używając przemocy) i w zależności od powagi sytuacji ukarać mandatem lub grzywną, a także skierować sprawę do sądu. ⒸⓅ
Uwaga
Żeby grzybobranie albo spacer nie skończyły się karą, musimy pamiętać o obowiązujących w lesie przepisach
Lasy zapraszają turystów
Odwiedzający tereny leśne mają do dyspozycji:
● 4,5 tys. miejsc w ośrodkach szkoleniowo-wypoczynkowych, w pokojach gościnnych i kwaterach myśliwskich,
● 20 tys. km szlaków pieszych,
● 4 tys. km szlaków rowerowych,
● 7 tys. km szlaków konnych,
● 600 leśnych pól biwakowych i miejsc biwakowania,
● 400 miejsc, gdzie dozwolone jest rozpalanie ognisk,
● 3160 parkingów leśnych.
Aktualny stan leśnej oferty turystycznej można sprawdzić na witrynie internetowej www.czaswlas.pl .
ikona lupy />
Dziennik Gazeta Prawna
Podstawa prawna
Art. 26–31, art. 47 ustawy z 28 września 1991 r. o lasach (Dz.U. z 2015 r. poz. 2100).
OPINIA EKSPERTA
Zasady udostępniania lasów definiuje rozdział 5 ustawy o lasach. W myśl jej przepisów lasy stanowiące własność Skarbu Państwa są dostępne dla ludności. Od tej zasady są wyjątki (również określone przepisami ustawy). Fragmenty lasu mogą być objęte stałym zakazem wstępu oraz wprowadzanym przez nadleśniczego okresowym zakazem wstępu. Celem tych zakazów jest ochrona przyrody i zapewnienie bezpieczeństwa ludziom.
Stałym zakazem wstępu objęte są:
● uprawy leśne do 4 metrów wysokości,
● powierzchnie doświadczalne i drzewostany nasienne,
● ostoje zwierząt,
● źródliska rzek i potoków,
● obszary zagrożone erozją.
Nadleśniczy wprowadza okresowy zakaz wstępu do lasu, gdy:
● nastąpiło zniszczenie albo znaczne uszkodzenie drzewostanów lub degradacja runa leśnego,
● istnieje duże zagrożenie pożarowe (nadleśniczy wprowadza zakaz wstępu, gdy wilgotność ściółki leśnej mierzona o godzinie 9 rano przez 5 kolejnych dni jest niższa niż 10 proc.),
● wykonywane są zabiegi gospodarcze związane z hodowlą, ochroną lasu lub pozyskaniem drewna
Lasy objęte stałym lub okresowym zakazem wstępu (z wyjątkiem upraw leśnych do 4 metrów wysokości) oznacza się tablicami z napisem „zakaz wstępu” oraz wskazaniem przyczyny i terminu obowiązywania zakazu. Na stronie internetowej Lasów Państwowych umieszczona jest aktualizowana na bieżąco mapa okresowych zakazów wstępu do lasów: http://www.lasy.gov.pl/informacje/zakazy-wstepu-do-lasow.
Jeżeli chodzi o lasy prywatne, to właściciele mogą zakazać wstępu do nich, oznaczając je tablicą z odpowiednim napisem.