Przedsiębiorcy powinni być finansowo przygotowani do prowadzenia procesów. Jest to nieodłącznym elementem działalności gospodarczej i świadczy o właściwym zarządzaniu.
TEZA Zwolnienie od kosztów sądowych osoby prawnej obwarowane jest większymi rygorami niż zwolnienie osoby fizycznej. Wydatki związane z pokryciem kosztów procesu muszą być traktowane co najmniej równorzędnie, a nawet priorytetowo w stosunku do innych wydatków.
STAN FAKTYCZNY Była to sprawa o zapłatę. Sąd rejonowy oddalił wniosek powoda o zwolnienie od kosztów sądowych (opłata od pozwu w kwocie 671 zł). Wskazał, że okoliczność, iż spółka wykazała stratę bilansową, nie może przesądzać o uwzględnieniu takiego wniosku. Zwolnienie od kosztów nie służy bowiem podtrzymywaniu funkcjonowania spółki przynoszącej stratę przez długi czas. Skoro firma wykazuje stratę i nie podejmuje działań zmierzających do uzdrowienia sytuacji finansowej lub nie składa wniosku o ogłoszenie upadłości, to widocznie opłaca się jej prowadzić działalność gospodarczą w taki sposób. Dochodzenie roszczeń jest zaś konsekwencją uczestniczenia w obrocie handlowym i na ten cel przedsiębiorca powinien także zabezpieczyć fundusze. Zwolnienie od kosztów sądowych osoby prawnej obwarowane jest większymi rygorami niż zwolnienie osoby fizycznej. Wydatki związane z pokryciem kosztów procesu muszą być traktowane co najmniej równorzędnie, a nawet priorytetowo w stosunku do innych wydatków. Powód zaskarżył postanowienie.
UZASADNIENIE Sąd okręgowy oddalił zażalenie. Wskazał na pogląd wyrażony przez Sąd Apelacyjny w Szczecinie w postanowieniu z 28 stycznia 2009 r. (sygn. akt I ACz 3/09), który podkreślił, że planowanie wydatków bez uwzględnienia środków na prowadzenie i obronę w procesie sądowym jest naruszeniem równoważności w traktowaniu swoich powinności finansowych. Strona, która realizuje swoje zobowiązania w ten sposób, że wyzbywa się zdolności do zapłaty kosztów sądowych – preferencyjnie traktując inne zobowiązania – nie może skutecznie zarzucać, że odmowa zwolnienia od kosztów narusza jej prawa do sądu. Reasumując, przedsiębiorcy powinni być przygotowani do ponoszenia takich kosztów jak prowadzenie procesów sądowych. Jest to praktycznie nieodłącznym elementem działalności gospodarczej i stanowi element właściwego zarządzania. Opłata od pozwu w tej sprawie nie jest nadmiernie wysoka w stosunku do możliwości płatniczych powoda, nawet przy uwzględnieniu prowadzonych przeciwko niemu egzekucji.
Postanowienie Sądu Okręgowego w Toruniu z 31 maja 2016 r., sygn. akt VI Gz 66/16