Obecnie obowiązujące przepisy w wielu przypadkach uniemożliwiają szybkie przejęcie biznesu po zmarłym. W efekcie rodzina nie dość, że pozostaje w żałobie, to często dodatkowo bez środków do życia. Resort rozwoju właśnie postanowił to zmienić.

Regulacje dotyczące tak zwanej sukcesji firm rodzinnych to jedno z największych zaniedbań kilku ostatnich rządów. Efekt? Prowadzący działalność umiera, a najbliżsi mogą przejąć nad nią kontrolę dopiero po wielu miesiącach walki. A biznes, nad którym nikt nie sprawuje opieki, często obumiera i gdy już uda się najbliższym dopełnić wszystkie formalności, okazuje się, że firma znajduje się w rozsypce.

Przedłożone właśnie rządowi przez ministra Mateusza Morawieckiego założenia nowej ustawy mają rozwiązać palący problem. Obecnie niestety zmaga się z nim blisko 100 osób (rodzin) miesięcznie. I - jak wskazuje Ministerstwo Rozwoju - liczba ta będzie się zwiększała. Powód? Grupa przedsiębiorców wpisanych do CEIDG (tych obejmie zmiana; z sytuacją w spółkach wpisanych do KRS po zgonie głównego udziałowca/akcjonariusza nie ma większego problemu), którzy zaczęli swoją aktywność gospodarczą na przełomie lat 90. XX wieku, po przełomie ustrojowym, wchodzi bowiem w wiek, w którym znacząco wzrasta statystyczne ryzyko zgonu albo ciężkich chorób (w CEIDG jest wpisanych ponad 80 tys. osób, które ukończyły 65 rok życia).

"Istnieje zatem potrzeba wprowadzenia ułatwień dla spadkobierców, ewentualnie – osób trzecich, w przejęciu przedsiębiorstwa i zapewnieniu ciągłości jego funkcjonowania po śmierci przedsiębiorcy. Zmiany powinny zmierzać również do wzmocnienia ochrony praw osób trzecich związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa, w tym przede wszystkim pracowników, kooperantów i kontrahentów - negatywne skutki zgonu przedsiębiorcy bezpośrednio dotyczą także ich" - wskazuje w uzasadnieniu resort rozwoju.

Od dzisiaj lepsza ochrona spadkobierców dziedziczących długi zamiast majątku
Od dzisiaj lepsza ochrona spadkobierców dziedziczących długi zamiast majątku

Zobacz również

Sam pomysł rozwiązania problemu nie jest jednak nowy. Mówiło się o nim już kilka miesięcy temu. Teraz jednak znamy już pierwsze szczegóły planu.

Po pierwsze, resort rozwoju chce umożliwić czasowe posługiwanie się w obrocie gospodarczym i kontaktach z urzędami numerami NIP i REGON oraz z innych rejestrów zmarłego przedsiębiorcy. Powód jest prozaiczny: chodzi o to, aby najbliżsi bezpośrednio po przejęciu biznesu mogli się skupić na odnalezieniu się w jego prowadzeniu, a nie rozpoczynali działalność od licznych formalności.

Po drugie, w przepisach pojawi się możliwość ustanawiania przez przedsiębiorców wpisanych do CEIDG swoich przedstawicieli, którzy zajmą się biznesem po śmierci właściciela. Chodzi o to, aby nie występowały powszechne obecnie przypadki, że działalność obumiera wraz ze zgonem osoby wpisanej do ewidencji i może być prowadzona dopiero, gdy zakończy się postępowanie spadkowe. Mówiąc prościej: resort rozwoju chce, aby np. mąż mógł jeszcze za życia upoważnić żonę do prowadzenia spraw firmy po jego ewentualnej śmierci – i to niezależnie od toczącego się postępowania spadkowego.

Spadkobiercy, a w wyjątkowych przypadkach sąd, będą mogli z kolei powierzyć do czasu zakończenia formalności spadkowych jednej osobie prowadzenie spraw przedsiębiorstwa. Taki prokurent będzie mógł między innymi:

a) dokonywać czynności związanych z przedsiębiorstwem w zakresie czynności zwykłego zarządu (a w zakresie przekraczającym taki zarząd - po uzyskaniu zgody sądu),

b) wykonywać czynności prawne i faktyczne z zakresu prawa pracy,

c) zawierać, wykonywać i rozwiązywać umowy, w tym także umowy zawarte przed śmiercią przedsiębiorcy (np. umowy kredytu, leasingu itp.),

d) regulować zobowiązania prywatnoprawne i publicznoprawne związane z działalnością przedsiębiorstwa,

e) reprezentować spadkobierców w postępowaniach sądowych, administracyjnych, administracyjnosądowych i podatkowych oraz przed sądem polubownym w sprawach dotyczących przedsiębiorstwa,

f) dysponować rachunkiem bankowym przedsiębiorcy wykorzystywanym przy prowadzeniu przedsiębiorstwa.

Przedstawiciele małego biznesu zachwalają pomysł powstały w resorcie rozwoju. Prezes Związku Przedsiębiorców i Pracodawców Cezary Kaźmierczak deklaruje, że aż dziw bierze, iż tak istotna kwestia dla sektora MSP przez tyle lat nie mogła doczekać się rozwiązania.

- Jeśli ministerstwu uda się spowodować, że firmy nie będą umierały wraz z ich właścicielami, będzie to jego wielki sukces – twierdzi prezes ZPP.