Spółka ma prawo do kontroli decyzji ostatecznej w jej sprawie poprzez złożenie wniosku o wznowienie postępowania, i to bez względu na wniesienie sprawy także do sądu.
TEZA Zakaz dwutorowości postępowania, co do tego samego przedmiotu sprawy, nie może prowadzić do ograniczenia uprawnień i gwarancji strony postępowania administracyjnego.
STAN FAKTYCZNY Spółka wystąpiła z wnioskiem o wznowienie postępowania w sprawie zakończonej ostateczną decyzją Samorządowego Kolegium Odwoławczego, które określiło dla niej opłatę w wysokości 828 tys. zł za wydobycie 40 591,25 Mg piasków bez koncesji na wydobywanie kopalin ze złóż. Prezes Wyższego Urzędu Górniczego odmówił wznowienia. Wskazał, że spółka wniosła już sprawę do sądu.
Brak było zatem podstaw do wznowienia postępowania zgodnie z jej żądaniem, jak również do wszczęcia postępowania administracyjnego, a następnie jego zawieszenia, jak sugerowała firma, z uwagi na toczące się postępowanie sądowoadministracyjne, w oparciu o art. 56 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2002 r. nr 153, poz. 1270 ze zm.). Przepis ten odnosi się do postępowania sądowoadministracyjnego, natomiast organy administracji publicznej w sprawach indywidualnych rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnych prowadzą postępowania w oparciu o kodeks postępowania administracyjnego. Spółka z o.o. wniosła ją. Wojewódzki sąd administracyjny oddalił skargę. Powołał się na niedopuszczalność dwutorowości postępowania administracyjnego i sądowoadministracyjnego. Skoro organ może korygować ostateczne rozstrzygnięcie, jednak do czasu złożenia na nie skargi i podjęcia przez sąd jego kontroli, to w okolicznościach tej sprawy, gdzie przed datą złożenia przez stronę wniosku o wznowienie została złożona skarga na ostateczną decyzję SKO, jak również został wydany wyrok przez WSA, na który spółka złożyła skargę kasacyjną, odmowa wznowienia postępowania była zasadna. Spółka wniosła skargą kasacyjną, podważając to, że toczące się postępowanie sądowoadministracyjne eliminuje możliwość wznowienia postępowania przez organ.
UZASADNIENIE Naczelny Sąd Administracyjny uchylił wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania. Wskazał, że stanowisko zarówno organu, jak i WSA w zakresie niedopuszczalności wznowienia postępowania były błędne. Zgodnie z art. 145 par. 1 pkt 5 k.p.a. w sprawie zakończonej decyzją ostateczną wznawia się postępowanie, jeżeli wyjdą na jaw istotne dla sprawy nowe okoliczności faktyczne lub nowe dowody istniejące w dniu wydania decyzji, nieznane organowi, który wydał decyzję. Zakaz dwutorowości postępowania, co do tego samego przedmiotu sprawy, jakkolwiek słuszny w ramach szeroko rozumianych spraw administracyjnych i sądowoadministracyjnych, nie może prowadzić do ograniczenia uprawnień i gwarancji strony postępowania administracyjnego zakończonego ostatecznym rozstrzygnięciem. Strona ma prawo do skorzystania z określonej w art. 145 k.p.a. formy kontroli decyzji ostatecznej poprzez złożenie wniosku zmierzającego do wznowienia sprawy bez względu na prowadzoną (toczącą się) kontrolę sądową decyzji, i to bez względu na etap, na jakim kontrola ta się znajduje. Organ w związku z wnioskiem o wznowienie postępowania jest uprawniony do wszczęcia postępowania nadzwyczajnego, jednakże po tym zobowiązany jest do jego zawieszenia do chwili prawomocnego orzeczenia sądu.
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 7 czerwca 2016 r., sygn. akt II GSK 2278/16