Umorzenie postępowania egzekucyjnego to jego zakończenie bez realizacji świadczenia, które miało być wykonane. Oznacza to, że komornik przestaje prowadzić czynności zmierzające do ściągnięcia długu od dłużnika. Postępowanie egzekucyjne może być umorzone z różnych przyczyn. Jakie są tego konsekwencje prawne i koszty? Czy umorzenie postępowania jest równoznaczne z umorzeniem długu?
Umorzenie postępowania egzekucyjnego. Kiedy następuje?
Umorzenie postępowania egzekucyjnego następuje w sytuacji, gdy dalsze jego prowadzenie staje się niemożliwe lub bezcelowe z powodu przeszkód o charakterze trwałym. Według Kodeksu postępowania cywilnego, do umorzenia może dojść z urzędu, na wniosek wierzyciela lub dłużnika. Zwykle dzieje się tak, gdydłużnik jest niewypłacalny i komornik nie ma jakiejkolwiek fizycznej możliwości wyegzekwowania długu. Warto wspomnieć, że umorzenie może nastąpić na każdym etapie postępowania i dotyczyć jego całości lub części.
Do umorzenia egzekucji na mocy prawa najczęściej dochodzi w sytuacji, gdy sąd ogłosił upadłość konsumencką dłużnika.
Wniosek o umorzenie
Gdy wniosek o umorzenie postępowania egzekucyjnego składa wierzyciel, może to oznaczać, że doszedł do porozumienia z dłużnikiem w sprawie spłaty zadłużenia i nie jest potrzebna dalsza praca komornika.
Z kolei dłużnik może wnieść o umorzenie egzekucji wyłącznie wtedy, gdy przed dniem złożenia wniosku roszczenie uległo przedawnieniu, a wierzyciel nie jest w stanie udowodnić, że doszło do przerwania biegu przedawnienia. Warto też zaznaczyć, że przykładowo przedawnienie pożyczki pozabankowej następuje po upływie trzech lat.
Umorzenie postępowania egzekucyjnego z urzędu
Umorzenie może nastąpić również z urzędu. Przykładowo, w następujących sytuacjach:
– gdy nie jest możliwe odzyskanie sumy wyższej ponad kwotę kosztów egzekucyjnych (czyli gdy nie można odzyskać kwoty pożyczki z majątku dłużnika)
– gdy wierzyciel w ciągu 6 miesięcy nie dokonał czynności potrzebnej do dalszego prowadzenia postępowania lub nie zażądał podjęcia zawieszonego postępowania (może dojść do takiej sytuacji, gdy np. pożyczkodawca skierował dużą ilość spraw do postępowania sądowego i egzekucyjnego, i z tego względu przeoczył termin złożenia stosownego pisma do komornika w jednej z nich)
– jeżeli tytuł wykonawczy został pozbawiony wykonalności albo gdy orzeczenie, na którym oparto klauzulę wykonalności,zostało uchylone lub utraciło moc
– w sytuacji gdy egzekucję skierowano przeciwko osobie, która według klauzuli wykonalności nie jest dłużnikiem, i która sprzeciwiła się prowadzeniu egzekucji (czyli gdy np. doszło do pomyłki i zajęto majątek osoby o tym samym imieniu i nazwisku, ale nie będącej dłużnikiem)
– gdy prowadzenie egzekucji pozostaje z innych powodów w oczywistej sprzeczności z treścią tytułu wykonawczego
Skutki umorzenia postępowania
Dochodzi do uchylenia dokonanych czynności egzekucyjnych, czyli przykładowo zajęcia rachunku czy majątku dłużnika przez komornika. Jeśli jednak wcześniej doszło do nabycia części majątku poprzez osoby trzecie (licytacja komornicza), to tej czynności nie da się cofnąć. Majątek nie zostanie zwrócony.
Co ważne, wskutek umorzenia postępowania wierzyciel nie traci możliwości wszczęcia ponownej egzekucji. Tak więc jeśli umorzenie jest wynikiem braku możliwości wyegzekwowania zaległych kwot (np. mamy zbyt niskie dochody), to w przyszłości możemy się spodziewać ponownych prób odzyskania należności przez wierzyciela. Jeśli ten dowie się, że mamy większe dochody i możemy być w stanie go spłacić.
W związku z tym, umorzenie postępowania egzekucyjnego nie jest równoznaczne z umorzeniem pożyczki i długu.
Koszty umorzenia postępowania
Przed 1 stycznia 2019 r. opłaty były pobierane od dłużnika, ale według aktualnych przepisów, obciążany nim jest wyłącznie wierzyciel. Jak informuje Krzysztof Szymański w artykule na finansowysupermarket.pl, "Wierzyciel, który zaniedbał czynności związane z prowadzeniem egzekucji lub który złoży wniosek o umorzenie postępowania egzekucyjnego, musi ponieśćkoszty. Będzie od niego pobrana opłata stosunkowa od 5 proc. do 10 proc. wartości świadczenia pozostałego do wyegzekwowania. Jeżeli wniosek o umorzenie zostanie złożony przed zawiadomieniem dłużnika o wszczęciu egzekucji, opłata ta wynosi 100 zł."
