Zdarza się, że pracownikowi skończy się urlop wypoczynkowy długo przed zakończeniem roku kalendarzowego. Wtedy też, próbuje on namówić pracodawcę na udzielenie urlopu „zaliczkowo” za przyszły rok. Czy jest to możliwe i zgodne z prawem?
Urlop wypoczynkowy jest jednym z wielu uprawnień pracowniczych. Osoby zatrudnione na umowę o pracę mają prawo do 20 lub 26 dni urlopu wypoczynkowego. Jego długość jest uzależniona od udokumentowanego stażu pracy. Osoba posiadająca staż pracy do 10 lat jest uprawniona do urlopu w wymiarze 20 dni, natomiast osobom z wyższym stażem pracy przysługuje 26 dni.
Zdarza się, że pracownikom (zwłaszcza pod koniec roku) „brakuje” urlopu. Wtedy też zwracają się z prośbą do pracodawcy o udzielenie urlopu „zaliczkowo” z kolejnego roku. Czy jest to możliwe?
Pracodawca nie powinien udzielać urlopu wypoczynkowego zaliczkowo
Art. 161 Kodeksu pracy mówi jasno: pracodawca jest obowiązany udzielić pracownikowi urlopu w tym roku kalendarzowym, w którym pracownik uzyskał do niego prawo.
Prawo nie zezwala udzielać pracownikowi urlopu zaliczkowo. Pracownik ma do dyspozycji tylko ten urlop, do którego nabył prawo. W przypadku, kiedy pracownikowi zabraknie urlopu, może wystąpić z wnioskiem do pracodawcy o urlop bezpłatny.
Pracodawca może udzielić pracownikowi więcej dni wolnych płatnych niż określa Kodeks pracy. To nie jest wykroczeniem, gdyż działa na korzyść pracownika. Powinien jednak podchodzić do tego z rozwagą, gdyż może poprzez takie działanie zostać posądzony o dyskryminację przez innych pracowników.
Pierwsza praca a urlop wypoczynkowy udzielony zaliczkowo
Jeżeli chodzi o pracownika, który zaczyna pierwszą pracę w swoim życiu, urlop wypoczynkowy liczony jest za każdy przepracowany miesiąc. Wynosi 1.66 dnia za miesiąc (20/12=1,66) i jest udzielany "z dołu".
Pracodawca może zaokrąglić go w górę do 2 dni, jednak w ciągu całego roku cały wymiar nie może być wyższy niż 20 dni. W następnym roku kalendarzowym ów pracownik już od stycznia nabywa cały urlop w wysokości 20 dni.
Konsekwencje pracodawcy za udzielenie urlopu zaliczkowo
Prawo nie pozwala pracodawcy zabierać pojedynczych dni z całej puli urlopu wypoczynkowego pracownika, który będzie mu przysługiwał w roku następnym, ponieważ pracownik jeszcze nie nabył do niego prawa.
W momencie, kiedy pracodawca udzielił już urlopu zaliczkowo i następuje rozwiązanie stosunku pracy, jest on zobowiązany wypłacić niewykorzystane świadczenie urlopowe niezależne. Może zwrócić się do pracownika o zwrot części świadczenia urlopowego. Problemem jest sytuacja, gdy pracownik nie zgodzi się na częściowe potrącenie. W takim przypadku pracodawcy pozostaje droga sądowa na odzyskanie części wypłaconych pieniędzy.