Taką zmianę zakłada nowelizacja ustawy o lasach. Ministerstwo Środowiska wyjaśnia konieczność jej wprowadzenia tym, że 1 maja 2016 r. minie okres przejściowy, w którym obowiązywała ograniczona możliwość nabywania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej gruntów rolnych i leśnych przez cudzoziemców.
– Jest wielce prawdopodobne, że po upływie tego okresu przejściowego nastąpi niechybnie istotny wzrost popytu ze strony osób fizycznych i podmiotów prawa prywatnego na nieruchomości gruntowe w Polsce, w tym na niepaństwowe grunty leśne, których jest w naszym kraju prawie dwa miliony hektarów – uzasadnia nowelę resort środowiska.
Tymczasem wedle art. 4 ustawy z 6 lipca 2001 r. o zachowaniu narodowego charakteru strategicznych zasobów naturalnych kraju (Dz.U. nr 97, poz. 1051 ze zm.) organy administracji publicznej, w tym m.in. Lasy Państwowe (LP), zostały zobowiązane do utrzymywania, powiększania i doskonalenia posiadanych zasobów.
– Bez przyznania prawa pierwokupu powstanie trudność w wywiązaniu się przez LP z obowiązku w zakresie powiększania areału lasów narodowych – tłumaczy ministerstwo.
Projektowana regulacja nakłada nowe obowiązki na nadleśniczych i dyrektora generalnego LP. Po uzyskaniu od notariusza, ewentualnie od nabywcy, sądu, organu administracji lub egzekucyjnego, zawiadomienia o zbyciu ziemi, nadleśniczy, jeżeli stwierdzi zasadność nabycia gruntu, będzie zobowiązany wystąpić z wnioskiem do dyrektora generalnego LP (w terminie 10 dni od otrzymania informacji). Natomiast dyrektor generalny w ciągu siedmiu dni wyrazi zgodę na nabycie ziemi na rzecz Skarbu Państwa albo odmówi. Z projektu wynika również, że jeżeli nadleśniczy uzna, iż cena określona np. w umowie sprzedaży odbiega od jej wartości rynkowej, a w szczególności przekracza koszt określony przez rzeczoznawcę majątkowego, będzie mógł wystąpić do sądu o ustalenie ceny tego gruntu.
Prawo pierwokupu nie będzie dotyczyć przypadków zbycia ziemi na rzecz szerokiego kręgu osób bliskich (m.in. małżonka czy dzieci) oraz dziedziczenia zarówno ustawowego, jak i testamentowego.
– Na razie analizujemy projekt, dlatego trudno odnieść się do szczegółowych rozwiązań w nim zawartych. Ale sama idea jest słuszna – ocenia Anna Malinowska, rzecznik prasowy Lasów Państwowych.
Z wyliczeń MŚ wynika, że koszty LP z tytułu wykonywania prawa pierwokupu wyniosą 10 mln zł rocznie.
Etap legislacyjny
Projekt w trakcie konsultacji