TEZA: Nie można ograniczać zezwoleń na wykonywanie zawodu kominiarza do określonego okręgu geograficznego, chyba że służy to w sposób spójny i systematyczny do ochrony zdrowia publicznego. Ograniczenia terytorialne w przypadku zadań z zakresu ochrony przeciwpożarowej mogą być stosowane jedynie wtedy, gdy jest to niezbędne i proporcjonalne w warunkach opłacalnych ekonomicznie.
Trybunał Sprawiedliwości UE badał zgodność austriackich przepisów regulujących świadczenie usług kominiarskich z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/123/WE z 12 grudnia 2006 r. dotyczącej usług na rynku wewnętrznym (Dz.Urz. UE z 2006 r. L 376, s. 36).
Rozpatrywał pytanie austriackiego Sądu Najwyższego, do którego trafił spór dwóch austriackich kominiarzy Gebharta Hieblera i Waltera Schlagbauera. Ten pierwszy – mimo zmiany okręgów kominiarskich w Karyntii – nadal wykonywał swoją działalność na terenie, na którym robił to wcześniej. Drugi z kominiarzy argumentował, że po zmianach jest to jego rewir, i zażądał od swojego kolegi po fachu zaprzestania działalności na kontrowersyjnym terenie. Domagał się ponadto wypłaty odszkodowania.
Sprawa trafiła do sądu rejonowego w Klagenfurcie, który uwzględnił powództwo, uznając że ograniczenie terytorialne jest zgodne z dyrektywą 2006/123 jako niedyskryminacyjne, niezbędne i proporcjonalne.
Wyrok ten utrzymał sąd okręgowy w Grazu. Zaznaczył przy tym, że zadania w dziedzinie ochrony przeciwpożarowej uzasadniają ograniczenia terytorialne zezwoleń na prowadzenie działalności kominiarskiej. Jednak kominiarz, który został zobowiązany do zaprzestania tej działalności, skierował sprawę do austriackiego sądu najwyższego. Ten zaś zwrócił się z pytaniem prejudycjalnym do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Pytał, czy działalność kominiarza podlega dyrektywie, gdyż – jak podkreślał – chociaż prowadzi on działalność gospodarczą, to wykonuje zadania z zakresu ochrony przeciwpożarowej (kontrola przeciwpożarowa, opinie w ramach procesu budowlanego itp.). A także o to, czy austriackie prawo ograniczające uprawnienia kominiarza do wykonywania działalności do określonego okręgu jest zgodne z dyrektywą.
UZASADNIENIE
Trybunał uznał, że dyrektywa 2006/123 obejmuje zakresem wykonywanie w całości zawodu kominiarza. I to pomimo tego, że zawód ten wiąże się nie tylko z prywatną działalnością gospodarczą, lecz również z wykonywaniem zadań z zakresu ochrony przeciwpożarowej.
Przypomniał, że zgodnie z art. 10 i art. 15 dyrektywy 2006/123 ograniczenie terytorialne zezwolenia na wykonywanie działalności usługowej stanowi ograniczenie swobody świadczenia usług.
Trybunał przypomniał ponadto, że art. 10 ust. 4 tej samej dyrektywy przewiduje, że każde zezwolenie zapewnia usługodawcy możliwość prowadzenia działalności usługowej „na całym terytorium danego państwa” . Jak zauważył trybunał, pośrednio wynika z niego więc, że ograniczenie terytorialne takiego zezwolenia stanowi przeszkodę w prowadzeniu danej działalności.
Jednak jednocześnie wskazał, że należy wziąć pod uwagę również art. 15 ust. 4 dyrektywy 2006/123. Zdaniem trybunału należy interpretować go w ten sposób, że nie sprzeciwia się on takim przepisom, które zadania należące do ochrony przeciwpożarowej kwalifikowałyby jako zadania związane z usługami świadczonymi w ogólnym interesie gospodarczym. A więc możliwe byłoby wprowadzanie ograniczenia terytorialnego, które jest niezbędne i proporcjonalne do wykonywania tych zadań w warunkach opłacalnych ekonomicznie.
Trybunał zaznaczył, że można wykluczyć, że przy braku podziału na okręgi kominiarze decydowaliby się wykonywać swoją działalność w miejscowościach uważanych za atrakcyjne. Natomiast mieszkańcy innych części kraju mogliby mieć utrudniony dostęp do usług kominiarskich.
Zdaniem trybunału ostatecznie to do sądu krajowego należy dokonanie ustalenia, czy wprowadzone ograniczenia są niezbędne i proporcjonalne.
WYROK TRYBUNAŁU SPRAWIEDLIWOŚCI UNII EUROPEJSKIEJ z 23 grudnia 2015 r. Sprawa C-293/14 Gebhar Hiebler vs Walter Schlagbauer