Subskrybuj nas na Youtube
Rzecznik praw obywatelskich uważa, że wymiana dokumentu uprawniającego do kierowania pojazdami, która jest spowodowana działaniami organów władzy publicznej, powinna być bezpłatna. Obecne przepisy, które zobowiązują do ponoszenia opłat, skierował do Trybunału Konstytucyjnego.
Dr Adam Bodnar zdecydował się na zaskarżenie art. 18 ust. 2 pkt 2 ustawy z 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 155 ze zm.) ze względu na liczne skargi Polaków, którzy muszą wnieść opłatę za wyrobienie nowego prawa jazdy z powodu zmiany danych osobowych.
– Prawny obowiązek jej uiszczenia z tego tytułu powstaje bowiem nie tylko wtedy, gdy do wydania nowego dokumentu dochodzi na skutek działań podjętych przez kierowcę, ale także wówczas, gdy wymóg ten jest pochodną działań organów władzy publicznej, np. jest spowodowany zmianą adresu z uwagi na nową nazwę ulicy lub numeracji porządkowej nieruchomości dokonanej przez organy samorządu terytorialnego – wskazuje we wniosku do TK rzecznik.
W jego ocenie kwestionowana regulacja tworzy zatem pułapkę dla kierowców. Zmusza ich do wniesienia opłat z tytułu wymiany dokumentu powodowanej zmianą danych adresowych, pomimo że wynika to z okoliczności leżących w całości poza sferą woli kierowców. Jest bowiem wyłącznie następstwem działań normodawczych władzy.
– Nie ulega zatem wątpliwości, że ustawodawca naraził obywateli na prawne i finansowe skutki działań organów publicznych, których nie byli w stanie przewidzieć – uważa RPO.
Wydanie nowego prawa jazdy, zawierającego uaktualnione dane, co do zasady wiąże się z koniecznością uiszczenia kosztów wymiany (100 zł), a także opłaty ewidencyjnej (0,5 zł). Wprawdzie w przypadku, gdy zmiana stanu faktycznego w zakresie adresu kierowcy, która wymaga wydania nowego prawa jazdy, spowodowana została działaniem administracyjnym, rada powiatu może – w drodze uchwały – zmniejszyć opłatę za wydanie tego dokumentu lub zwolnić od jej uiszczenia. Jednak podjęcie takiego aktu jest fakultatywne, co oznacza, że organy samorządu powiatowego nie mają obowiązku przyznać kierowcom tego rodzaju ulgi.
Dlatego zdaniem RPO regulacje nakładające na wspomniane osoby obowiązek uiszczenia opłaty należy poddać ocenie z punktu widzenia wynikającej z art. 2 konstytucji RP zasady zaufania obywateli do państwa i prawa.
– Działając w zgodzie z zasadą lojalności państwa wobec obywateli, ustawodawca powinien w takim przypadku odstąpić od pobierania opłat za czynności administracyjne, których geneza tkwi w decyzjach podjętych przez władzę publiczną, a koszty związane z wykonaniem tych czynności powinny zostać pokryte ze środków publicznych – uważa RPO.
Ważne
Prawo jazdy jest wydawane przez starostę – w drodze decyzji administracyjnej na wniosek osoby zainteresowanej – za opłatą oraz po uiszczeniu opłaty ewidencyjnej