Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
Dobrowolne poddanie się karze
Poszerzona zostanie możliwość dobrowolnego poddania się karze (art. 387 k.p.k.). Taka metoda zamknięcia sprawy będzie dopuszczalna w przypadku wszystkich przestępstw, a więc także zbrodni (dotąd przysługiwała oskarżonemu tylko w przypadku występków). O skorzystanie z niej oskarżony będzie mógł wystąpić do chwili zakończenia pierwszego przesłuchania wszystkich oskarżonych na rozprawie głównej. We wniosku będzie mógł domagać się wydania wyroku skazującego i wymierzenia określonej kary lub środka karnego, przepadku lub środka kompensacyjnego – bez przeprowadzenia postępowania dowodowego. Sąd będzie mógł uwzględnić taki wniosek, tylko gdy okoliczności popełnienia przestępstwa i wina nie budzą wątpliwości, a cele postępowania zostaną osiągnięte mimo nieprzeprowadzenia rozprawy w całości. I tylko gdy nie sprzeciwi się temu ani prokurator, ani pokrzywdzony.
Skazanie bez rozprawy
Poszerzona zostanie także możliwość zawierania porozumień z prokuratorem (art. 335 i art. 343 k.p.k.). Oskarżyciel będzie mógł do aktu oskarżenia dołączyć wniosek o wydanie wyroku skazującego na posiedzeniu, tj. bez przeprowadzenia rozprawy głównej. Przedtem musi jednak dojść do porozumienia między sprawcą czynu a prokuratorem. W efekcie oskarżony może liczyć na wymierzenie łagodniejszej kary, zaś prokurator zostaje zwolniony od prowadzenia sformalizowanego, często długotrwałego i kosztownego postępowania.
Z wnioskiem takim prokurator będzie mógł wystąpić, jeżeli podsądny przyznaje się do winy, a w świetle jego wyjaśnień okoliczności popełnienia przestępstwa i wina nie budzą wątpliwości. Warunkiem będzie to, że postawa oskarżonego wskazuje, że cele postępowania zostaną osiągnięte. Skorzystanie z tej furtki będzie dopuszczalne przy wszystkich występkach (dotąd tylko występki zagrożone do 10 lat pozbawienia wolności).
Sąd będzie mógł uzależnić uwzględnienie wniosku od naprawienia szkody w całości albo w części lub od zadośćuczynienia za krzywdę ofierze przestępstwa. Uwzględnienie wniosku jest możliwe, tylko jeżeli nie sprzeciwi się temu pokrzywdzony.
Umorzenie restytucyjne
Nowością jest instytucja umorzenia sprawy, gdy sprawca pojednał się z ofiarą. Furtkę do tego będzie stanowił art. 59a k.k. Na jego podstawie prokurator na wniosek pokrzywdzonego będzie musiał umorzyć postępowanie, jeśli sprawca się pojednał z pokrzywdzonym, naprawił szkodę lub zadośćuczynił krzywdzie. Z dobrodziejstwa art. 59a k.k. będzie mógł skorzystać np. sprawca bójki, pobicia czy uszkodzeń ciała. Przepis będzie mógł być stosowany nawet przy rozboju, włamaniu i wymuszeniu rozbójniczym, o ile miały mniejszą wagę. Co więcej, taki sprawca będzie mógł po wyjściu z aresztu zażądać odszkodowania, jeśli doznał szkody w związku ze stosowaniem wobec niego środków przymusu.
48,8 proc. w tylu sprawach zakończonych aktem oskarżenia złożono wniosek o skazanie bez rozprawy (2014 r.)
