Pan Paweł wyprowadził się z otrzymanego w spadku domu z powodu konfliktów z mieszkającym z nim bratem. – Chciałem uchronić swoją rodzinę przed nieustannymi awanturami. Brat nie ma żadnych uprawnień do przebywania w domu. Teraz ciągle pisze na mnie donosy na policję. Chcę go wymeldować, żeby mieć prawo do przeprowadzenia eksmisji. W jaki sposób mogę to przeprowadzić – pyta pan Paweł.
Decyzja o wymeldowaniu nie może być podstawą do przeprowadzenia eksmisji brata z zajmowanej przez niego nieruchomości. Nie ma przy tym znaczenia, że niechciany lokator nie jest właścicielem, najemcą lub formalnym użytkownikiem domu. Jeżeli mężczyzna nie będzie chciał dobrowolnie go opuścić, konieczne będzie złożenie przeciwko niemu pozwu o eksmisję. Dopiero orzeczenie oznacza prawny nakaz opuszczenia lokalu i opróżnienia go z rzeczy osobistych z chwilą uprawomocnienia się wyroku. Wykonanie wyroku może nastąpić w sposób dobrowolny lub – w razie uchylania się zobowiązanego od jego wykonania – w drodze egzekucji wykonywanej przez komornika sądowego (wyrok z 27 lutego 2009 r. Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z siedzibą w Gliwicach, sygn. akt II SA/Gl 1153/08). Wymeldowanie będzie możliwe dopiero wtedy, gdy brat pana Pawła nie będzie już mieszkał w lokalu i nie będzie miał prawnej możliwości powrotu do niego.
Rejestracja danych
Z opisanej sytuacji wynika, że dom pana Pawła jest miejscem stałego pobytu jego brata, pomimo że nie posiada on żadnego tytułu prawnego pozwalającego mu na legalne zajmowanie nieruchomości. Nie można go jednak wymeldować. Do wymeldowania zobowiązana jest bowiem osoba, która opuszcza miejsce pobytu przed upływem deklarowanego okresu pobytu. Oznacza to, że dopuszczalne jest wymeldowanie lokatora, który faktycznie nie mieszka w lokalu. Wymeldowanie może nastąpić na skutek działań podjętych przez osobę zameldowaną, prawnego dysponenta nieruchomości bądź postępowania przeprowadzonego z inicjatywy urzędników.
Obowiązek meldunkowy nadal istnieje
Obowiązek meldunkowy nadal istnieje

Zobacz również
Decyzja urzędników
Z wnioskiem o wymeldowanie osoby, która faktycznie nie mieszka w jego lokalu może wystąpić właściciel nieruchomości lub inna osoba posiadająca tytuł prawny do nieruchomości (np. posiadacz spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu). Pismo powinno zawierać dane osoby podlegającej wymeldowaniu i uzasadnienie. Wniosek o wymeldowanie składa się do urzędu gminy (miasta) właściwego ze względu na miejsce zameldowania osoby, której dotyczy pismo. Konieczne przy tym jest przedłożenie do wglądu dokumentu potwierdzającego tytuł prawny do lokalu. Może być to np. wypis z księgi wieczystej, decyzja administracyjna, wyrok sądu, umowa cywilnoprawna.
Aby wymeldowanie było możliwe, gmina musi ustalić, że wskazana we wniosku osoba opuściła miejsce zamieszkania i nie wymeldowała się. Może w tym celu przesłuchać świadków, zebrać dodatkowe dokumenty, zwrócić się o informacje od policji. Następnie urzędnicy wydają decyzję administracyjną. Powinni zrobić to nie później niż w ciągu miesiąca. Za wydanie decyzji w związku ze złożonym wnioskiem o wymeldowanie jest pobierana opłata w wysokości 10 zł. Od decyzji w sprawie wymeldowania można złożyć odwołanie do właściwego wojewody.
Na formularzu
Obowiązek wymeldowania ciąży jednak przede wszystkim na osobie opuszczającej lokal. Zgodnie z obowiązującymi od 1 marca 2015 r. regulacjami prawnymi, obywatele polscy wymeldowujący się z miejsca pobytu stałego albo z miejsca pobytu czasowego mogą to zrobić w formie pisemnej na formularzu w urzędzie gminy właściwym dla dotychczasowego miejsca pobytu. Muszą przy tym przedstawić do wglądu dowód osobisty lub paszport. Wymeldowania można dokonać także drogą elektroniczną.
Najprostszym sposobem na wymeldowanie jest natomiast dokonanie zameldowania zainteresowanego w nowym miejscu pobytu. W takim przypadku zainteresowany musi tylko wskazać adres dotychczasowego miejsca pobytu, z którego ma nastąpić wymeldowanie. Z tytułu wymeldowania na podstawie zgłoszenia nie jest pobierana żadna opłata.
Bez konsekwencji
Do 1 stycznia 2013 r. łamanie obowiązku meldunkowego było traktowane jako wykroczenie. Z tym dniem przestał jednak obowiązywać art. 147 kodeksu wykroczeń, którego par. 1 przewidywał, że kto nie dopełnia ciążącego na nim obowiązku meldunkowego, podlega karze ograniczenia wolności, grzywny albo karze nagany.
Obowiązek meldunkowy obejmuje także wymeldowanie się z miejsca pobytu stałego lub czasowego. Obecnie za niedopełnienie formalności w tym zakresie nie grożą żadne sankcje.
Dane potrzebne do wymeldowania
W formularzu zgłoszenia wymeldowania z miejsca pobytu stałego zamieszcza się:
● nazwisko i imię (imiona),
● numer PESEL, o ile został nadany,
● datę i miejsce urodzenia,
● adres dotychczasowego miejsca pobytu stałego,
● nazwisko i imię pełnomocnika, o ile został ustanowiony,
● adres elektroniczny służący do doręczeń, jeżeli osoba dokonała wymeldowania z miejsca pobytu stałego przy wykorzystaniu dokumentu elektronicznego.
Wymeldowanie zmarłego
Zgłoszenie zgonu dokonane w urzędzie stanu cywilnego zastępuje wymeldowanie osoby zmarłej bez konieczności wypełniania dodatkowych formularzy. Zgodnie z przepisami prawa o aktach stanu cywilnego zgon należy zgłosić najpóźniej w ciągu trzech dni od dnia, w którym nastąpił, a jeżeli stało się to wskutek choroby zakaźnej, powinno nastąpić w ciągu 24 godzin. Do zgłoszenia zgonu są obowiązani w kolejności małżonek lub dzieci zmarłego i najbliżsi krewni lub powinowaci.
Podstawa prawna
Art. 33–35, art. 38 ustawy z 24 września 2010 r. o ewidencji ludności (Dz.U. z 2015 r. poz. 388). Art. 93 ustawy z 28 listopada 2014 r. – Prawo o aktach stanu cywilnego (Dz.U. z 2015 r. poz. 1754 ze zm.).