Mieszkaniec złożył wniosek do Powiatowego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego (PINB) o kontrolę stanu technicznego szkoły, do której uczęszcza jego dziecko. Urząd poinformował, że podjął już stosowne działania, ale podkreślił, że rodzic nie będzie powiadomiony o wynikach kontroli, bo nie ma w niej interesu prawnego. Czy inspektorat może uchylać się od odpowiedzi?
Nie. Do właściwości PINB należą m.in.: wydawanie decyzji nakazującej przeprowadzenie kontroli obiektów budowlanych w czasie ich użytkowania, przyjmowanie protokołów pokontrolnych dotyczących przeprowadzanych kontroli stanu technicznego obiektu budowlanego lub jego części czy zażądanie od właściciela lub zarządcy obiektu budowlanego udostępnienia np. protokołów z kontroli obiektu budowlanego. Natomiast zgodnie z art. 28 kodeksu postępowania administracyjnego stroną jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie, albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek. Interes prawny zawsze wynika z prawa materialnego, ponieważ decyzja administracyjna jest władczą konkretyzacją tego prawa (zob. wyrok NSA z 26 lutego 2014 r., sygn. akt II GSK 1916/12). Co do zasady w postępowaniu administracyjnym w charakterze strony nie występuje ten, kto uzasadnia swój interes prawny zdarzeniami i okolicznościami przewidywanymi (por. wyrok NSA z 25 października 2006 r., sygn. akt II GSK 163/03, LEX nr 274855), a ten kto ma interes aktualny, konkretny i obiektywnie sprawdzalny. Przy czym podjęcie działań przez organ administracji można uzasadnić okolicznościami czy zdarzeniami, które trwają i według obiektywnej oceny sytuacji mogą rodzić zagrożenie dla życia i zdrowia dzieci, a pośrednio i rodziny. Interes prawny rodzica w przypadku takiej interwencji wynika chociażby z art. 71 zdanie pierwsze konstytucji, który stanowi, że państwo w swojej polityce społecznej i gospodarczej uwzględnia dobro rodziny, a także z art. 72. Zgodnie z nim RP zapewnia ochronę praw dziecka. Tym samym organ nie powinien, zwłaszcza gdy chodzi o dobro dziecka, pozbawiać przymiotu strony zaniepokojonego rodzica, który zgodnie z ogólną zasadą k.p.a. pogłębiania zaufania do obywateli powinien być w formie pisemnej precyzyjnie poinformowany o podjętych przez organ administracji działaniach kontrolnych oraz o ich efektach.