TEZA: Decydując o wstrzymaniu wykonania decyzji o nałożeniu grzywny na czas rozpatrywania odwołania bądź skargi, organ lub sąd powinien brać pod uwagę, w jak dużym stopniu realizacja kary uderzyłaby w finanse przedsiębiorstwa.
Sygn. akt II OZ 436/15, POSTANOWIENIE NACZELNEGO SĄDU ADMINISTRACYJNEGO z 19 maja 2015 r.
STAN FAKTYCZNY
Wielkopolski wojewódzki inspektor nadzoru budowlanego nałożył na przedsiębiorcę grzywnę w wysokości ponad 960 tys. zł. Firma skierowała skargę na owo rozstrzygnięcie organu administracji do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu. Jednocześnie wniosła do sądu o wstrzymanie wykonania grzywny na czas rozpatrywania skargi. Uczyniła to, zgodnie bowiem z art. 61 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.) wniesienie skargi do sądu nie wstrzymuje wykonania skarżonego aktu lub czynności organu administracji. Sąd może jednak na wniosek skarżącego zdecydować odrębnym postanowieniem o wstrzymaniu wykonania, jeśli w przypadku wykonania decyzji czy też postanowienia zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków.
WSA odmówił jednakże wstrzymania wykonania postanowienia o nałożeniu grzywny. Sąd stwierdził, że skarżąca nie wskazała okoliczności, które uzasadniałyby wstrzymanie.
Właścicielka firmy wniosła do NSA zażalenie na takie rozstrzygnięcie sądu pierwszej instancji. W jej ocenie wyegzekwowanie grzywny w wysokości prawie 1 mln zł spowoduje w przedsiębiorstwie niepowetowane straty, w tym utratę równowagi finansowej i wyniszczenie ekonomiczne, konsekwencją mogą być też zwolnienia pracowników. NSA uwzględnił zażalenie.
UZASADNIENIE
W ocenie NSA w rozpoznawanej sprawie przytoczone przez skarżącą okoliczności uzasadniają wstrzymanie wykonania zaskarżonego postanowienia inspektora budowlanego w przedmiocie nałożenia grzywny. Kara w wysokości ponad 960 tys. zł, zdaniem NSA, nawet w przypadku dobrze prosperującego przedsiębiorcy może zakłócić prowadzenie bieżącej działalności gospodarczej. Wysokość grzywny jest więc koronnym argumentem, który powinien wziąć pod uwagę sąd, rozpatrując wniosek o wstrzymanie wykonania rozstrzygnięcia organu. Jeśli kara jest tak wysoka, że wywołuje ryzyko zaburzenia w kontynuowaniu działalności biznesowej, jej wykonanie powinno być zawieszone na czas rozpatrywania środków odwoławczych lub zaskarżenia. Inaczej bowiem – jak zauważył NSA – mogłoby dojść do groźnej sytuacji, w której najpierw przedsiębiorca uregulowałby karę, co zachwiałoby jego płynnością finansową lub też uniemożliwiłoby dalsze prowadzenie firmy, a potem organ drugiej instancji lub sąd administracyjny uchyliłby decyzję lub postanowienie nakładające tę karę. Tyle tylko, że to ostatnie orzeczenie nie miałoby wówczas dla przedsiębiorcy większego znaczenia, bo on już wcześniej musiał zakończyć prowadzenie biznesu. Instytucja wstrzymania wykonania kary jest właśnie po to, by zapobiegać takim sytuacjom.