Ogłoszenia upadłości: Jakie są konsekwencje tej decyzji

W pierwszej kolejności należy pamiętać, iż z dniem ogłoszenia upadłości majątek dłużnika staję się masą upadłości, która ma finalnie na celu posłużyć zaspokojeniu wierzycieli. Zarząd nad majątkiem upadłego sprawuje wówczas syndyk wyznaczany przez Sąd na czas trwania postępowania upadłościowego.

Upadłość konsumencka: Co wchodzi w skład masy upadłościowej

Syndyk jest zaś zobligowany do likwidacji tego majątku, a następnie do stosownego rozdysponowania uzyskanych z jego sprzedaży środków na rzecz uczestniczących w postępowaniu upadłościowym wierzycieli. Co do zasady w skład masy upadłości wchodzi majątek należący do upadłego w dniu ogłoszenia upadłości oraz ten nabyty przez upadłego w toku trwania postępowania upadłościowego. W tym zakresie ustawodawca przewidział jednak kilka wyjątków. Po pierwsze do masy upadłości nie wchodzi mienie, które jest wyłączone od egzekucji według przepisów ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego. Wśród przepisów mających w sprawach konsumenckich najdonioślejsze praktycznie znaczenie, należy przedstawić te z których treści wynika, że wyłączeniu z masy upadłości podlegają przedmioty urządzenia domowego niezbędne dla dłużnika i jego domowników. Do nich zalicza się, w szczególności sprzęt AGD i podstawowe wyposażenie miejsce zamieszkania dłużnika. W świetle obowiązujących przepisów syndyk nie jest również do zajęcia i sprzedaży narzędzi i innych przedmiotów niezbędnych do pracy zarobkowej dłużnika.

W toku trwania postępowania upadłościowego do masy upadłości nie wchodzi także wynagrodzenie za pracę upadłego w części niepodającej zajęciu i na analogicznej zasadzie świadczenia emerytalne i rentowne wypłacane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Zakres i każdorazową wysokość zajęć danych świadczeń przez syndyka w toku postępowania upadłościowego regulują przepisy kodeksu pracy oraz ustawy o emeryturach i rentach z funduszu ubezpieczeń społecznych.

Upadłość konsumencka: Upadły traci możliwość korzystania z mienia

Oprócz tego należy pamiętać, że z dniem ogłoszenia upadłości upadły traci prawo zarządu oraz możliwość korzystania z mienia wchodzącego do masy upadłości i rozporządzania nim. Powyższe oznacza, że w toku postępowania dłużnik nie może bez zgody syndyka dokonać sprzedaży jakiejkolwiek części swojego majątku. Taka czynność prawna byłaby nieważna.

Upadłość konsumencka: Plan spłaty wierzycieli

Ogłoszenie upadłości niesie również daleko idące skutki wobec dotychczasowych zobowiązań dłużnika. Wszystkie zobowiązania pieniężne upadłego, których termin płatności świadczenia jeszcze nie nastąpił, stają się wymagalne z dniem ogłoszenia upadłości. Rzecz jasna umożliwia to syndykowi możliwe najszybsze ustalenie wysokości zadłużenia upadłego. W uproszczeniu, wszystkie ratalne zobowiązania dłużnika, nawet takie które przed ogłoszeniem upadłości były przez dłużnika terminowo opłacane, stają się w dniu wydania przez sąd postanowienia ogłoszenia upadłości od razu wymagalne. Natychmiastowa wymagalność tych zobowiązań nie oznacza jednak, że będą one natychmiast wykonywane. Od tej daty dłużnik winien oczekiwać na sporządzenie przez syndyka projektu planu spłaty wierzycieli, który to następnie jest wdrażany w życie przez Sąd upadłościowy. Wówczas upadły poznaje czas trwania i wysokość poszczególnych spłat na rzecz wierzycieli biorących udział w postępowaniu upadłościowym, który to będzie miał obowiązek wykonać, jeżeli liczy na oddłużenie.

W momencie ogłoszenia upadłości osoby fizycznej przestają być także naliczane dalsze odsetki kapitałowe, jak i wynikające z opóźnień w płatności zobowiązań pieniężnych. Zadłużenie przestaje się zatem stale zwiększać.

Upadłość konsumencka a spadek

Po ogłoszeniu upadłości trzeba mieć na względzie, że zasadniczo zmienia się także się sytuacja w przypadku ewentualnego powołania upadłego do spadku. Jeżeli spadek zostanie otwarty po dniu ogłoszenia upadłości, a do dziedziczenia powołany zostanie upadły, spadek ten wejdzie w całości do masy upadłości i uważa się za przyjęty z dobrodziejstwem inwentarza. Następnie wszystkie aktywa masy spadkowej podlegają likwidacji przez syndyka i służą dalszemu zaspokojeniu wierzycieli upadłego.

Upadłość konsumencka a rozdzielność majątkowa

W zakresie wpływu ogłoszenia upadłości na stosunki małżeńskie, osoba podejmująca decyzje o upadłości konsumenckiej, winna mieć na względzie, iż dniem ogłoszenia upadłości jednego z małżonków powstaje między małżonkami rozdzielność majątkowa, natomiast cały majątek wspólny wchodzi wówczas do masy upadłości, a jego podział staje się niedopuszczalny. Małżonek upadłego może jednak dochodzić należności z tytułu udziału w majątku wspólnym w toku postępowania upadłościowego, zgłaszając tę wierzytelność syndykowi.

Za istotny z punktu widzenia dłużnika skutek ogłoszenia upadłości konsumenckiej należy uznać ten polegający na zawieszeniu postępowań sądowych, administracyjnych sądowo-administracyjnych, który dłużnik jest stroną. Od daty ogłoszenia upadłości mogą one być wszczęte i prowadzone wyłącznie przez syndyka albo przeciwko niemu. Z kolei postępowania egzekucyjne skierowane do majątku wchodzącego w skład masy upadłości umarza się natomiast z mocy samego prawa, po uprawomocnieniu się postanowienia o ogłoszeniu upadłości. Wówczas role organu egzekucyjnego przejmuje syndyk i wyłącznie on jest uprawniony do dokonywania czynności egzekucyjnych przeciwko upadłego m.in. sprzedaży majątku, zajęcia wynagrodzenia ze stosunku pracy oraz zajęcia rachunku bankowego.

Upadłość nie jest lekiem na wszystko

Finalnie najkorzystniejszym i najbardziej oczekiwanym przez dłużnika skutkiem przeprowadzenia postępowania upadłościowego jest ten polegający na tym, iż po wykonaniu przez upadłego obowiązków określonych w planie spłaty wierzycieli sąd wydaje postanowienie o stwierdzeniu wykonania planu spłaty wierzycieli i umorzeniu zobowiązań upadłego powstałych przed dniem ogłoszenia upadłości i niewykonanych w wyniku wykonania planu spłaty wierzycieli. W tym trybie nie podlegają umorzeniu zobowiązania o charakterze alimentacyjnym, zobowiązania wynikające z rent z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci, zobowiązania do zapłaty orzeczonych przez sąd kar grzywny, a także do wykonania obowiązku naprawienia szkody oraz zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, zobowiązania do zapłaty nawiązki lub świadczenia pieniężnego orzeczonych przez sąd jako środek karny lub środek związany z poddaniem sprawcy próbie, jak również zobowiązania do naprawienia szkody wynikającej z przestępstwa lub wykroczenia stwierdzonego prawomocnym orzeczeniem oraz zobowiązania, których upadły umyślnie nie ujawnił, jeżeli wierzyciel nie brał udziału w postępowaniu.

Z powyższego wynika, że przed podjęciem przez dłużnika decyzji o upadłości konsumenckiej należy każdorazowo i skrupulatnie przeanalizować swoją bieżącą sytuacje osobistą i majątkową, a wniosek o ogłoszenie upadłości traktować zawsze jako ostateczność. Należy mieć na względzie, że wielu przypadkach korzystniejsze dla dłużnika będzie wpierw podjęcie próby zrestrukturyzowania zadłużenia, czy to pozasądowo – zawierając porozumienie ze swoimi wierzycielami, czy też składając do właściwego sądu upadłościowego sądu składając wniosek o restrukturyzacje. Może to pozwolić na zachowanie całości lub części majątku, a jednocześnie pozwolić dłużnikowi zyskać niezbędny czas na rozwiązanie swoich problemów finansowych.