Subskrybuj nas na Youtube
Założyłem ze wspólnikiem spółkę cywilną. Zamierzamy jednak zatrudnić kilku pracowników. Czy z tej racji nasza spółka, jako niezależny podmiot, powinna zostać zgłoszona w ZUS jako płatnik składek? Moje wątpliwości wynikają stąd, że w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych nie wskazuje się jako płatnika składek spółki cywilnej, tylko ogólnie pracodawcę.
Co do zasady płatnikiem składek do ZUS jest pracodawca, którym jest spółka cywilna.
Przede wszystkim należy zwrócić uwagę na to, że skoro każdy ze wspólników spółki cywilnej jest przedsiębiorcą, to bez wątpienia każdy z nich płaci odrębnie za siebie składki do ZUS.
Inaczej jest w sytuacji, gdy spółka chce zatrudnić pracowników, czyli gdy będzie pracodawcą, a w tym przypadku podmiotem prawa nieposiadającym osobowości prawnej. Wówczas spółka cywilna zatrudnia osoby – pracowników – za które musi naliczać i opłacać składki na ubezpieczenia społeczne i spółka taka powinna być zgłoszona w ZUS jako płatnik. Stanowisko takie wynika m.in. z wyroku Sądu Apelacyjnego III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku z 15 października 2013 r., sygn. akt III AUa 198/13 (LEX nr 1383448).
Wątpliwości czytelnika mogą być jednak zasadne, gdy podejmie się lekturę ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Warto bowiem zauważyć, że choć definiuje ona pojęcie płatnika składek, to wśród wymienionych w tym katalogu podmiotów (art. 4 pkt 2 lit a-z) mających ten status, nie ma wprost wymienionej spółki cywilnej.
Jednakże z całokształtu unormowań tego aktu można wysnuć wniosek, że płatnikiem składek jest osoba fizyczna lub jednostka organizacyjna zobowiązana do comiesięcznego obliczenia, pobrania i przekazania do ZUS składek na ubezpieczenia ze środków ubezpieczonego oraz własnych lub będących w jej dyspozycji. Z kolei jednym z owych płatników jest w myśl art. 4 pkt 2 lit. a wspomnianej ustawy - pracodawca.
W żadnym z przepisów ustawy nie zamieszczono jednak własnej, autonomicznej definicji tego pojęcia. Na potrzeby regulacji omawianego aktu należy zatem stosować termin pracodawca w znaczeniu, jakie nadaje mu art. 3 kodeksu pracy. W myśl tego przepisu pracodawcą jest osoba fizyczna oraz jednostka organizacyjna, nawet nieposiadająca osobowości prawnej, jeśli zatrudnia ona pracowników, czyli np. spółka cywilna. Tak zdefiniowany pracodawca jest z mocy art. 4 pkt 2 lit. a ww. ustawy płatnikiem składek dla wszystkich pracowników w rozumieniu tego aktu.
Warto również zauważyć, że spółka cywilna posiada odrębny numer NIP oraz REGON, a wspólnicy spółki własne numery NIP i REGON. Składki za pracowników są opłacane przez spółkę cywilną i to właśnie NIP tej spółki widnieje na deklaracjach składanych do ZUS, a nie NIP wspólników.
Natomiast wspólnicy jako osoby prowadzące działalność gospodarczą opłacają za siebie składki na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne oraz Fundusz Pracy i wtedy jako płatnik składek widnieje indywidualnie każdy ze wspólników i jego NIP, a nie spółki cywilnej.
Odpowiedzialność wspólnika za składki na ubezpieczenie społeczne wynika z art. 31 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w związku z art. 115 ordynacji podatkowej, który stanowi m.in., że to wspólnik spółki cywilnej odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie ze spółką i z pozostałymi wspólnikami za zaległości podatkowe spółki. Oznacza to, że spółka jest traktowana jako odrębny od wspólników podmiot (płatnik). Argumenty za jej odrębną podmiotowością można odnaleźć również w orzecznictwie sądów administracyjnych.
Dodatkowo wskazać należy, że również Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 3 lutego 2011 r., sygn. akt II FSK 838/10 (LEX nr 1012079) w sprawie, która dotyczyła obowiązku zapłaty składek na rzecz Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, uznał, że spółka cywilna jest pracodawcą, a zatem to ją obciąża obowiązek dokonywania wpłat na PFRON, o którym mowa w art. 21 ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 127, poz. 721 ze zm.).
Podsumowując, spółka cywilna może być pracodawcą, co oznacza, że za zobowiązania publicznoprawne odpowiada ona, a nie jej wspólnicy. Z kolei do kategorii zobowiązań publicznoprawnych należą składki na ubezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy.
Ważne
Pracodawcą jest osoba fizyczna oraz jednostka organizacyjna, nawet nieposiadająca osobowości prawnej, jeśli zatrudnia ona pracowników
Podstawa prawna
Art. 4 pkt 2 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 121).
Art. 115 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.).
