Definicja ratownika górskiego znajduje się w art. 2 pkt. 9 ustawy o bezpieczeństwie w górach (Dz. U. z 2011 nr 208 poz. 1241 z zm. – dalej ustawa). Zgodnie z nią jest to osoba, która „spełnia wymagania określone w ustawie o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz. U. z 2006r., Nr 191, poz. 1410, z zm.) dla lekarza systemu, pielęgniarki systemu, ratownika medycznego lub ratownika oraz posiadającą uprawnienia ratownicze lub instruktorskie w zakresie ratownictwa górskiego oraz specjalistyczną wiedzę z zakresu technik ratownictwa górskiego i topografii obszaru, na którym działa dany podmiot uprawniony do wykonywania ratownictwa górskiego, zatrudnioną lub pełniącą służbę w tym podmiocie lub będącą członkiem tego podmiotu”.
Ilość wymaganych kwalifikacji powoduje, że ratownikiem górskim mogą zostać nieliczni. Gdy jednak kandydat osiągnie upragniony cel nabywa szereg uprawnień.
Pierwszym z nich jest posiadanie ochrony przysługującej funkcjonariuszom publicznym podczas wykonywania zadań ratowniczych.
Po drugie, pracodawca osoby będącej ratownikiem górskim ma obowiązek zwolnić ją ze świadczenia pracy na czas niezbędny do uczestniczenia w działaniach ratowniczych. Ponadto musi umożliwić mu odpoczynek po zakończonej akcji, nie dłuższy niż 12 godzin na dobę. Mówi o tym art. 10 ustawy.
Dodatkowo za czas uczestniczenia w akcji oraz odpoczynku, pracownikowi przysługuje prawo do wynagrodzenia w pełnym zakresie.
Zgodnie z art. 13 ustawy „ratownik podczas pełnienia obowiązków może korzystać z urządzeń transportu linowego lub taśmowego przeznaczonych do transportu osób w górach i na zorganizowanych terenach narciarskich bezpłatnie i poza kolejnością na podstawie ważnej legitymacji służbowej”.
Przysługuje im także bezpłatny wstęp na teren parku narodowego i rezerwatu udostępnionego.
Ratowników nie obowiązuje zakaz wjeżdżania na zorganizowane tereny narciarskie pojazdami silnikowymi.