Ustawa o ochronie świadka i pokrzywdzonego czeka już na podpis prezydenta. Po wejściu w życie nowych przepisów świadkowie oraz osoby pokrzywdzone będą mogły w razie potrzeby skorzystać z takich środków ochrony, jakie obecnie przysługują tylko świadkom koronnym, np. w sytuacji zagrożenia zdrowia lub życia będą mogli dostać policyjną ochronę. Takie regulacje dotyczyć będą zarówno zeznających w procesach karnych, jak i karnych skarbowych.

Ustawa o ochronie świadka i pokrzywdzonego czeka już na podpis prezydenta. Po wejściu w życie nowych przepisów świadkowie oraz osoby pokrzywdzone będą mogły w razie potrzeby skorzystać z takich środków ochrony, jakie obecnie przysługują tylko świadkom koronnym, np. w sytuacji zagrożenia zdrowia lub życia będą mogli dostać policyjną ochronę. Takie regulacje dotyczyć będą zarówno zeznających w procesach karnych, jak i karnych skarbowych.

Prawa świadka

Zakres tej ochrony zależy od zagrożenia. Pierwszym stopniem jest przyznanie ochrony na czas czynności procesowych, polegającej m.in. na asyście w drodze na i z przesłuchania. Drugim jest przyznanie asysty policji, która na stałe lub czasowo będzie przebywać w pobliżu osoby chronionej. W skrajnych sytuacjach zagrożone osoby będą mogły zmienić miejsce zamieszkania. Najczęściej będzie to przeprowadzka do dużego miasta, w którym łatwiej taką osobę chronioną zgubić.
W przypadku zmiany miejsca pobytu świadkom będzie można udzielić pomocy finansowej, dopóki nie znajdą nowej pracy, w wysokości do 3,5 tys. zł miesięcznie.
– To wszystko powinno zaowocować mniejszymi obawami w podjęciu współpracy z organami ścigania – mówi poseł Witold Pahl, przewodniczący komisji sprawiedliwości i praw człowieka, który pracował nad ostatecznym kształtem ustawy.
– Równie ważne, jak wprowadzenie nowych środków ochrony, było wdrożenie mechanizmów informowania o nich. Dlatego zarówno ustawa o ochronie świadka, jak i nowelizacja kodeksu postępowania karnego, nad którą pracujemy, wprowadza obowiązek policjantów i prokuratorów informowania o tych możliwościach jasnym, prostym językiem – dodaje Witold Pahl.
Z nowych rozwiązań zadowolony jest także prokurator generalny, który – jak informuje jego rzecznik – w pełni popierał działania zmierzające do wzmocnienia ochrony osób zagrożonych w związku z uczestnictwem w postępowaniu karnym, mających w tych postępowaniach status pokrzywdzonych oraz świadków.

Adres w załączniku

Ustawa kompletnie zmienia też zasady anonimizacji danych dotyczących miejsca zamieszkania. Dane adresowe świadków będą teraz zapisywane na osobnych załącznikach, a nie w protokołach, tak aby nie były bezpośrednio dostępne dla pełnomocnika podejrzanego. Zmienią się też zasady przesłuchań. Przepytywanie świadka już nie będzie się zaczynało od pytania o jego adres, a pytania zadawane świadkowi nie mogą zmierzać do ujawnienia jego miejsca zamieszkania ani miejsca pracy, chyba że ma to znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy.
Na ostatnim etapie prac nad ustawą, po uwzględnieniu poprawek Senatu, rozszerzono przepisy dotyczące anonimizacji danych także na świadków zeznających w sprawach o wykroczenia. Na brak takiej możliwości zwracał uwagę rzecznik praw obywatelskich – mogło to prowadzić do dekonspiracji świadka zeznającego jednocześnie w sprawie o wykroczenie i przestępstwo.

Etap legislacyjny

Czeka na podpis prezydenta