Unijne przepisy nie były uwzględnione w poprzedniej ustawie, gdyż została ona uchwalona w lutym 2004 r. jeszcze przed przystąpieniem Polski do UE. Rybołówstwo w Unii jest w dużym stopniu regulowane przez prawo UE. Przepisy te mogą być stosowane wprost, jednak często wymagają doprecyzowania - uzasadnia projekt ministerstwo rolnictwa.

Nowa ustawa określa zasady wykonywania rybołówstwa morskiego, zadania organów w odniesieniu do nadawania i cofania uprawnień do połowów morskich, nadzór nad racjonalnymi połowami ryb z uwzględnieniem ochrony żywych zasobów morza, nadzór nad wyładunkiem i przeładunkiem ryb. Przepisy te będą stosowane wobec właścicieli i kapitanów statków rybackich łowiących na polskich obszarach morskich.

Projektowana ustawa zmienia pojęcia rybołówstwa morskiego, które - według obecnej ustawy - oznacza połów ryb dla celów zarobkowych, natomiast w nowej ustawie - zarobkowe prowadzenie połowów będzie określane jako wykonywanie rybołówstwa komercyjnego. Rybołówstwo morskie natomiast obejmie szerszy zakres działalności, tzn. rybołówstwo komercyjne, rybołówstwo rekreacyjne, połowy organizmów morskich prowadzone w celach badań naukowych, zarybianie oraz chów lub hodowlę ryb.

W projekcie określa się, jak mają być wykonywane połowy, tj. jakimi statkami i na jakim obszarze. Statek rybacki musi być wpisany do rejestru statków rybackich, na który wydano licencję połowową oraz specjalne zezwolenie połowowe.

W projekcie wprowadzono niefunkcjonującą dotychczas w Polsce instytucję prawną segmentacji floty rybackiej. Segmentacja ta odnosi się do obszarów, na których wykonywane są połowy na podstawie specjalnych zezwoleń połowowych.

Segmentacja dzieli floty na obszary: Morza Bałtyckiego, Zalewów (morskich wód wewnętrznych) oraz obszarów dalekomorskich (obszarów morskich poza Bałtykiem). W ramach segmentacji bałtyckiej wprowadzono podsegmentację w zakresie długości statków rybackich. Na Morzu Bałtyckim nie będą mogły łowić statki rybackie niemające 5 metrów długości lub silnika o mocy minimum 15 kW. Natomiast na obszarach Zalewów nie będą mogły być wprowadzone statki rybackie o długości większej niż 12 metrów. Ograniczenia zmierzają do zapewnienia bezpiecznego wykonywania rybołówstwa komercyjnego i ochrony ekosystemu akwenu.

Od łowiska do półmiska – konsument ma prawo wiedzieć, skąd jest ryba na jego talerzu
Od łowiska do półmiska – konsument ma prawo wiedzieć, skąd jest ryba na jego talerzu

Zobacz również

W projekcie określono maksymalne zdolności połowowe, jakie będą mogły zostać wykorzystane na danym akwenie. Rozwiązanie to pozwoli na ochronę różnych gatunków ryb i odbudowanie stad.

Rejestrem statków i wpisem ich do rejestru ma się zajmować minister właściwy ds. rybołówstwa. Taki wpis będzie następował w drodze decyzji administracyjnej, a co za tym wszystkie postępowania dotyczące wpisania statku do rejestru będą dokonywane w drodze decyzji administracyjnej, czyli na podstawie przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego.

Przepisy projektowanej ustawy wprowadzają regulacje prawne dotyczące zarządzania zdolnością połowową polskiej floty rybackiej. Zgodnie z unijnymi przepisami zdolność połowowa statku rybackiego jest określana jego pojemnością brutto (GT) oraz mocą napędu (kW). Na tej podstawie można określić indywidualną zdolność połowową. Nowe przepisy przewidują możliwości rezygnacji z kwot połowowych przez armatorów.

Projekt wprowadza przepis stanowiący o możliwości ustanowienia wieloletnich udziałów połowowych. Projektowane przepisy znajdą zastosowanie w praktyce jedynie w przypadku wydania aktu wykonawczego, który ma charakter fakultatywny.

Kolejne nowe rozwiązanie to wprowadzenie możliwości zarządzania kwotami połowowymi przez uznane organizacje producentów ryb. Dzięki temu członkowie organizacji producentów będą mogli wykonywać rybołówstwo komercyjne w danym roku kalendarzowym w ramach zbiorczej kwoty połowowej.

Projekt określa kary pieniężne za naruszenie przepisów Wspólnej Polityki Rybackiej m.in. dotyczy to nielegalnych połowów, niszczenia narybku, nieoznakowania narzędzi połowowych, braku wpisu do rejestru statków, zanieczyszczenia środowiska itp. Do kontroli upoważniony jest inspektor rybołówstwa, który w dowolnym momencie może wejść na pokład statku i sprawdzić, jak wykonywane są połowy.

Nowa ustawa ma wejść w życie 1 stycznia 2015 r., a przepisy dotyczące stosowania kar pieniężnych mają obowiązywać od 1 lutego 2015 r.