Rząd opublikował założenia nowelizacji ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych, która ma zastąpić regulację z 1959 r. Celem proponowanych zmian jest dostosowanie przepisów do obecnej rzeczywistości prawno-organizacyjnej. M.in. w nowej ustawie zostanie wprowadzona definicja cmentarza. Projekt zakłada też wprowadzenie elektronicznych ksiąg cmentarnych, rejestru grobów, miejsc spoczynku oraz cmentarzy. 30 października zakończyły się konsultacje projektu. Zakładana data wejścia w życie przepisów to czerwiec 2022 r.

Po co są zmiany w ustawie o cmentarzach i chowaniu zmarłych

Dotychczasowe przepisy ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych wymagały doprecyzowania. Budziły liczne problemy wykonawcze i wątpliwości interpretacyjne, na co wskazywały JST oraz samorząd lekarski. Przepisy wymagały aktualizacji z uwagi na intensywne zmiany społeczne, obyczajowe i techniczne.

Przedstawiony projekt ma odpowiedzieć na szereg problemów oraz w sposób kompleksowy uregulować sferę tzw. prawa pośmiertnego, obejmującego zagadnienia takie jak stwierdzanie, dokumentowanie i rejestracja zgonów, chowanie zmarłych, prawo do grobu, funkcjonowanie cmentarzy i tzw. branży firm pogrzebowych.

Nowa ustawa ma zdefiniować takie pojęcia jak m.in. balsamowanie, cmentarz, dom pogrzebowy, ekshumacja, grób, grób czy koroner.

Czym jest cmentarz

Zdaniem projektodawcy zakres przedmiotowy powinien być jasno określony, stąd kluczowa jest definicja cmentarza, jako terenu, na którym w zorganizowany sposób dokonano lub na którym można dokonywać pochowania zwłok, szczątków ludzkich lub popiołów ludzkich, z wyłączeniem budynków kultu religijnego.

Istotna jest nie tylko klasyfikacja związana z nieruchomościami, na których mogą znajdować się zwłoki, szczątki ludzkie, ale i podział przestrzeni.

Według projektu cmentarz ma oznaczać teren, na którym w zorganizowany sposób dokonano lub na którym można dokonywać pochowania zwłok, szczątków ludzkich lub popiołów ludzkich, z wyłączeniem budynków kultu religijnego.

Czym jest cmentarz komunalny

Cmentarz komunalny to cmentarz będący własnością gminy lub związku międzygminnego.

Cmentarz wojenny

Nowa ustawa określa również takie pojęcia jak cmentarz wojenny (cmentarz przeznaczony do pochowania zwłok osób wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 marca 1933 r. o grobach i cmentarzach wojennych) czy cmentarz wyznaniowy (cmentarz będący własnością albo znajdujący się w użytkowaniu wieczystym kościoła lub innego związku wyznaniowego albo ich osób prawnych).

Pojęcie grobu w nowej ustawie o cmentarzach i chowaniu zmarłych

W nowych przepisach zaproponowano pojęcie grobu. Ma nim być wyodrębnione miejsce przeznaczone do złożenia, zwłok, szczątków ludzkich lub popiołów ludzkich, w tym dół w ziemi, nisza w katakumbach lub kolumbariach.

Księgi cmentarne, rejestr grobów, miejsc spoczynku oraz cmentarzy

Ważną część projektu stanowi cyfryzacja procedur. Oprócz np. wprowadzenia elektronicznej karty zgonu rząd planuje uruchomienie systemu, który mógłby wyprzeć papierowy obieg dokumentów. cyfryzacja nie będzie kończyć się na informowaniu urzędów o śmierci ubezpieczonego. Projekt zakłada wprowadzenie elektronicznych ksiąg cmentarnych i centralnej bazy danych czyli rejestru grobów, miejsc spoczynku oraz cmentarzy. wszystko po to, by móc określić, gdzie znajdują się konkretne szczątki i przez jaki okres przysługuje im prawo spoczywania w tym konkretnym miejscu. Miejsca spoczynku będzie można znaleźć na mapie grobów, dostępnej on-line.

Dostępne mają być też informacje o terminie opłacenia miejsca pochówku i formularz online do kontaktu z zarządcą cmentarza. Nowe rozwiązania umożliwią też znalezienie cmentarzy historycznych, grobów osób zasłużonych, grobów wojennych i grobów weteranów.