Czy kierowanie przez gminę osób wymagających całodobowej opieki do prywatnych placówek jest legalne?
ikona lupy />
Dziennik Gazeta Prawna
ARTUR SUBDA zastępca dyrektora wydziału polityki społecznej w Mazowieckim Urzędzie Wojewódzkim
Funkcjonowanie samorządowych domów pomocy społecznej, jak też prywatnych placówek zapewniających całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku określa ustawa z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 182 ze zm.) oraz wydane na jej podstawie rozporządzenia.
Standardy w domach pomocy społecznej – szczególnie odnośnie do liczebności kadry – powodują, że odpłatność za pobyt mieszkańca jest wysoka. Często nie są w stanie jej pokrywać ani kierowana tam osoba, ani jej rodzina. Obowiązek ten spada wówczas na gminę. Niektóre sposoby oszczędzania przez samorządy w tym obszarze są łamaniem prawa. Kontrole prowadzone przez wydział polityki społecznej Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego wskazują na przypadki odmowy przez gminy, ze względu na ograniczone środki finansowe, skierowania do domów pomocy społecznej osób wymagających całodobowej opieki (którym nie można zapewnić niezbędnych usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania). Tymczasem jest to naruszenie art. 54 ustawy o pomocy społecznej. Kolejną nieprawidłowością jest kierowanie przez gminę osób niepełnosprawnych, przewlekle chorych lub w podeszłym wieku do tańszych prywatnych placówek. Zauważyć należy, że ustawa nie przewiduje takiej możliwości i nie ma tu znaczenia, że dana placówka uzyskała zezwolenie wojewody na prowadzenie działalności. Powyższa praktyka nie ma podstawy prawnej, przekracza więc przedmiotowy zakres upoważnienia do dokonania wydatku przez gminę, co narusza dyscyplinę finansów publicznych. Na podstawie art. 11 ustawy z 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 168) – naruszeniem dyscypliny jest dokonanie wydatku ze środków publicznych bez upoważnienia określonego ustawą budżetową, uchwałą budżetową lub planem finansowym albo z przekroczeniem zakresu tego upoważnienia lub z naruszeniem przepisów dotyczących dokonywania poszczególnych rodzajów wydatków.