Posiadanie dowodu osobistego w Polsce jest obowiązkowe. Do czego dokładnie służy ten dokument i co robić w przypadku jego utraty?

Dowód osobisty to dokument urzędowy stwierdzający tożsamość osoby, a także poświadczający jej obywatelstwo. Posiadanie go w Polsce jest obowiązkowe. Zgodnie z przepisami, za uchylanie się od obowiązku posiadania lub wymiany dowodu osobistego grozi ograniczenie wolności do 1 miesiąca albo kara grzywny.

Dzięki temu kawałkowi plastiku nie tylko poświadczymy swoje dane, ale także przekroczymy granicę państw członkowskich Unii Europejskiej, oraz m. in. państw Europejskiego Obszaru Gospodarczego.

"Dowód osobisty jest dokumentem stwierdzającym tożsamość i obywatelstwo polskie osoby na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz innych państw członkowskich Unii Europejskiej, państw Europejskiego Obszaru Gospodarcze-go nienależących do Unii Europejskiej oraz państw niebędących stronami umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, których obywatele mogą korzystać ze swobody przepływu osób na podstawie umów zawartych przez te państwa ze Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi oraz na podstawie jednostronnych decyzji innych państw, uznających ten dokument za wystarczający do przekraczania ich granic" - Ustawa z dnia 6 sierpnia 2010 r. o dowodach osobistych.

Poza danymi jawnymi, dokument zawiera także szereg zakodowanych informacji. Na przykład na dole drugiej strony informacje o właścicielu podano w formie czytelnej dla systemu komputerowego (3 linijki po 30 znaków). Dowody osobiste są zazwyczaj ważne przez 10 lat od daty wydania. Osoby, które ukończyły 65 lat mogą otrzymać dokument bezterminowy.

Dowód osobisty, poza sytuacją, w której traci ważność, należy wymienić kiedy ulegnie uszkodzeniu oraz po zmianie danych osobowych, takich jak miejsce stałego zamieszkania.

Zgodnie z Ustawą z dnia 6 sierpnia 2010 r. o dowodach osobistych osoba, która utraciła dowód osobisty, jest obowiązana niezwłocznie zawiadomić o tym najbliższy organ gminy. Organ ten wydaje zaświadczenie o utracie dowodu osobistego, ważne do czasu wydania nowego dokumentu. W razie znalezienia własnego dowodu osobistego, zgłoszonego jako utracony, należy niezwłocznie zawiadomić o tym organ gminy, któremu złożono wniosek o wydanie nowego dowodu osobistego, jeżeli w miejsce zgłoszonego jako utracony nie został jeszcze wydany nowy dokument.

"Zgłoszenia, o którym mowa w ust. 1, można dokonać w formie dokumentu elektronicznego, na zasadach określonych w ustawie z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne, w organie gminy, który wydał dowód osobisty" - czytamy w ustawie.

Posiadaczowi dowodu osobistego, który dokonał osobistego zgłoszenia w organie gminy lub placówce konsularnej Rzeczypospolitej Polskiej utraty lub uszkodzenia dowodu osobistego, wydaje się zaświadczenie o utracie lub uszkodzeniu dowodu osobistego.

Warto pamiętać, że zgodnie z obowiązującymi przepisami, osoba, która znalazła cudzy dowód osobisty, jest obowiązana niezwłocznie przekazać ten dokument organowi dowolnej gminy, Policji, innemu organowi administracji publicznej lub placówce konsularnej Rzeczypospolitej Polskiej. Organy te przekazują niezwłocznie dowód osobisty organowi, który go wydał, w celu unieważnienia dokumentu. Zatrzymanie bez podstawy prawnej cudzego dowodu podlega ograniczenia wolności do 1 miesiąca albo karze grzywny.