Subskrybuj nas na Youtube
Odpowiedzialności za nieuczciwe praktyki rynkowe stosowane w prowadzonej przez inne podmioty sieci sprzedaży można dochodzić od samego przedsiębiorcy. Trzeba jednak w tym celu dokładnie ustalić zakres i podstawę prawną takiej odpowiedzialności – podkreślił Sąd Najwyższy.
W lipcu 2009 r. spółka P. (operator sieci komórkowej) zmieniła regulamin świadczenia niektórych usług telekomunikacyjnych. Stosowne zmiany rozesłała do swoich abonentów. Wkrótce potem część klientów spółki – posiadacze telefonów komórkowych – zdecydowali się skorzystać z przysługującego im uprawnienia wypowiedzenia umowy w przypadku zmiany regulaminu. I tu zaczęły się problemy – pracownicy punktów sprzedaży autoryzowanych przez sieć komórkową mieli utrudniać skorzystanie z tego uprawnienia poprzez powoływanie się na blokady komputerowych systemów operacyjnych czy też brak kompetencji do rozwiązania umowy. Niektórzy ze sprzedawców mieli też sugerować klientom zaznaczenie w formularzu rozwiązania umowy „inne okoliczności” jako przyczyny wypowiedzenia umowy – co powodowało nakładanie na klientów operatora kar umownych w wysokości 840 zł.
Na skargi klientów sieci spółki P. odpowiedział Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumenta, wydając decyzję uznającą takie praktyki za naruszenie zbiorowego interesu konsumentów i nakładając na operatora sieci – spółkę P. karę pieniężną w wysokości ponad 11,6 mln zł.
Od tej decyzji spółka się odwołała, twierdząc, że czyny będące nieuczciwymi praktykami rynkowymi nie były dokonywane przez pracowników operatora sieci, ale przez sprzedawców, będących zazwyczaj samodzielnymi przedsiębiorcami, związanymi z operatorem jedynie umowami cywilnoprawnymi. Zdaniem spółki nie można obciążać jej odpowiedzialnością za nieuczciwe praktyki samodzielnych sprzedawców.
To jednak nie przekonało do końca sądów I i II instancji, które wprawdzie zmniejszyły karę nałożoną na operatora do niespełna 5,7 mln zł, ale w pozostałej części oddaliły kolejno odwołanie i apelację.
Sprawa trafiła do Sądu Najwyższego, który z kolei uchylił wyrok apelacyjny i nakazał ponowne rozpoznanie sprawy. W uzasadnieniu SN wskazał, że w tej branży normalną praktyką jest wykonywanie sprzedaży przez formalnie niezależne podmioty, działające jedynie pod szyldem operatora sieci telekomunikacyjnej. Na sieć sprzedaży składają się więc nie tylko salony firmowe, ale i sprzedawcy, niezatrudnieni przez operatora. Stąd konsument często nie wie dokładnie, z kim ma do czynienia. Sądząc, że zawiera umowę z operatorem, faktycznie dokonuje tego z przedsiębiorcą działającym w imieniu operatora. I ma to znaczenie dla ewentualnej odpowiedzialności operatora – stwierdził SN.
– Negowanie odpowiedzialności operatora sieci telekomunikacyjnej za działania wbrew interesom konsumenta nie jest prawidłowe, gdyż przerzuca całą odpowiedzialność za takie praktyki na przedsiębiorców uczestniczących w sieci dystrybucji – powiedziała sędzia Halina Kiryło.
– Problemem jest jednak ustalenie podstawy odpowiedzialności operatora sieci za takie praktyki – dodała.
Zdaniem SN przyjęto tutaj jako podstawę odpowiedzialność z art. 24 ust. 2 pkt 2–3 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz.U. z 2007 r. nr 50, poz. 331 ze zm.), tj. odpowiedzialność za naruszanie obowiązku udzielania konsumentom rzetelnej, prawdziwej i pełnej informacji oraz nieuczciwe praktyki rynkowe lub czyny nieuczciwej konkurencji.
Tyle że ten przepis dotyczyłby wyłącznie nieprawidłowych praktyk stosowanych przez samego operatora (jego pracowników). A ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów nie zawiera przepisów o odpowiedzialności jednego przedsiębiorcy za nieuczciwe praktyki drugiego przedsiębiorcy. Dlatego tę kwestię musi ponownie przeanalizować sąd II instancji i ustalić, czy i w jakim zakresie niezgodne z prawem praktyki stosował sam operator, a w jakim zakresie i z jakich przyczyn te praktyki stosowali sprzedawcy – przedsiębiorcy należący tylko do jego sieci sprzedaży.
ORZECZNICTWO
Wyrok Sądu Najwyższego z 27 sierpnia 2014 r., sygn. III SK 80/13. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia
