Sejm RP przyjął przygotowany w Ministerstwie Sprawiedliwości projekt ustawy o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz zmianie niektórych innych ustaw, która ułatwi przedsiębiorcom zakładanie firm. Przyjęto także ustawę, która gruntowanie reformuje tzw. upadłość konsumencką. Nowe przepisy mają ułatwić ogłoszenie upadłości, między innymi przez mniej sformalizowaną procedurę i obniżenie kosztów wniosku o ogłoszeniu upadłości konsumenckiej.

Celem proponowanych rozwiązań jest skrócenie, o około 17 dni, czasu oczekiwania przez podmiot na możliwość rozpoczęcia wykonywania działalności (w tym działalności gospodarczej).

Obecnie na rozpoczęcie działalności trzeba czekać ok. 25 dni, po zmianach ma to być 7 dni. Umożliwi to wprowadzenie rozwiązania polegającego na nadawaniu podmiotom wpisanym do Krajowego Rejestru Sądowego identyfikatora podatkowego NIP oraz numeru identyfikacyjnego Regon (na podstawie danych przekazanych z KRS do Centralnego Rejestru Podmiotów Krajowej Ewidencji Podatników i rejestru GUS) automatycznie po dokonaniu wpisu podmiotu do Krajowego Rejestru Sądowego, przy wykorzystaniu systemu teleinformatycznego. Nadane identyfikatory będą także automatycznie zamieszczane w KRS bezpośrednio po ich nadaniu, bez konieczności wydawania przez sąd rejestrowy orzeczenia w tym zakresie. W praktyce moment wpisu podmiotu do Krajowego Rejestru Sądowego stanie się dniem, od którego będzie można rozpocząć działalność, w tym działalność gospodarczą.

Działanie nowopowstającego podmiotu ograniczy się wyłącznie do obowiązku złożenia wniosku o wpis podmiotu do Krajowego Rejestru Sądowego. Informacje o podmiocie zawarte w KRS będą stanowić podstawowy pakiet danych, z których korzystać będą inne instytucje – urząd skarbowy, GUS i ZUS. Oznacza to, że urzędy między sobą będą mogły wymieniać dane dotyczące przedsiębiorcy.

Ograniczenie obowiązku zgłoszeniowego

Obowiązek zgłoszeniowy po stronie przedsiębiorcy zostanie ograniczony do tzw. danych uzupełniających. Są to dane, które nie podlegają wpisowi do KRS, a są niezbędne dla Urzędu Skarbowego, Głównego Urzędu Statystycznego i Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i będą uzupełniane przez podmiot, w późniejszym terminie, już po rozpoczęciu działalności.

Chodzi o m.in. o dane takie, jak: numer rachunku bankowego, dane kontaktowe, przewidywana liczba zatrudnianych, które albo mają charakter danych „wrażliwych”, albo nie są podmiotowi jeszcze znane w chwili rejestracji w KRS. Przedsiębiorca będzie je zamieszczał na jednym formularzu i składał w ciągu 21 dni od wpisu do KRS w urzędzie skarbowym, który przekaże je do GUS i ZUS. Składanie danych uzupełniających w formie papierowej lub elektronicznej nie będzie wstrzymywało rozpoczęcia przez podmiot działalności, w tym działalności gospodarczej.

Wskutek wprowadzenia projektowanych rozwiązań podmiot już w dniu dokonania wpisu do KRS otrzymywałby identyfikator podatkowy NIP oraz numer identyfikacyjny Regon i mógłby faktycznie rozpocząć prowadzenie działalności gospodarczej.

Planuje się, że nowe rozwiązania zaczną obowiązywać od 1 grudnia 2014 r.

Upadłość konsumencka

Na dzisiejszym posiedzeniu Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy – Prawo upadłościowe i naprawcze oraz niektórych innych ustaw, gruntownie reformującą model postępowania upadłościowego przeznaczonego dla osób nieprowadzących działalności gospodarczej (tzw. upadłość konsumencka).

W pracach nad poselskim projektem wspomnianej ustawy czynny udział brało Ministerstwo Sprawiedliwości, które równolegle prowadzi prace nad kompleksową reformą prawa upadłościowego i naprawczego, przewidzianą w rządowym projekcie ustawy – Prawo restrukturyzacyjne. Rząd, reprezentowany przez Ministra Sprawiedliwości, udzielił pełnego poparcia dla inicjatywy poselskiej, która w zakresie swojej regulacji jest zbieżna z Rekomendacjami Zespołu Ministra Sprawiedliwości ds. Nowelizacji Prawa Upadłościowego i Naprawczego opublikowanymi w grudniu 2012 r., stanowiącymi podstawę w/w reformy przygotowywanej przez Rząd.

Potrzeba zmian w modelu upadłości osób nieprowadzących działalności gospodarczej ma swoje uzasadnienie w krytycznej analizie przepisów o upadłości konsumenckiej wprowadzonych w 2009 r., które nie spełniły zakładanych oczekiwań. Zarówno obecne przesłanki ogłoszenia upadłości, jak i formalizm procesowy powodują, że upadłość konsumencka jest w zasadzie „martwa”. Na prawie 2.300 wniosków, jakie w ciągu 4 lat wpłynęło do sądów, ogłoszono tylko 87 upadłości konsumenckich.

Uchwalona przez Sejm ustawa wprowadza następujące zmiany w obecnym modelu upadłości konsumenckiej:

Liberalizacji ulegają przesłanki ogłoszenia upadłości. Sąd będzie mógł oddalić wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej tylko wtedy, gdy stan niewypłacalności konsumenta powstał na skutek jego umyślnego działania lub wskutek rażącego niedbalstwa. Tym samym odchodzi się od wyjątkowo restrykcyjnej, funkcjonującej obecnie przesłanki, zgodnie z którą ogłoszenie upadłości konsumenta możliwe jest jedynie wówczas, jeżeli jego niewypłacalność powstała na skutek wyjątkowych i niezależnych okoliczności (kataklizm, choroba, śmierć jednego z małżonków). Przyjęta zmiana pozwoli skorzystać z procedury upadłościowej znacznie szerszemu kręgowi niewypłacalnych konsumentów, którzy zamiast uciekać w tzw. szarą strefę uzyskają możliwość „nowego startu” – podejmowania legalnego zatrudnienia. Korzyści odniesie z tego również cała gospodarka oraz budżet państwa w postaci odprowadzonych przez w/w osoby podatków.

Odstępuje się od drobiazgowego formalizmu. Sąd będzie mógł pominąć drobne braki we wnioskach i oświadczeniach konsumenta.

Brak po stronie konsumenta środków na pokrycie kosztów postępowania nie będzie już przeszkodą dla wszczęcia postępowania, co umożliwi skorzystanie z instytucji upadłości także osobom szczególnie ubogim. Obecnie konieczność posiadania przez dłużnika odpowiedniego majątku pozwalającego na pokrycie podstawowych kosztów postępowania jest jedną z najpoważniejszych barier w dostępie do upadłości konsumenckiej.

Obniżeniu ulega opłata od wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej z kwoty 200 zł do kwoty opłaty podstawowej - 30 zł. Dalsze ograniczenie kosztów postępowania będzie możliwe po przewidzianym w projekcie ustawy – Prawo restrukturyzacyjne zastąpieniu ogłoszeń dokonywanych w prasie ogłoszeniami zamieszczanymi w Centralnym Rejestrze Restrukturyzacji i Upadłości – internetowej platformie dedykowanej postępowaniom upadłościowym, prowadzonym tak w stosunku do konsumentów, jak i przedsiębiorców.

Wysokość wynagrodzenia syndyka będzie limitowana i nawet w bardziej skomplikowanych sprawach nie będzie mogła przekroczyć zdefiniowanej w ustawie górnej granicy, ustalonej na odpowiednio niskim poziomie.

Konsument, który nie będzie dysponował gotówką na pokrycie kosztów postępowania, będzie mógł wnieść o ich tymczasowe wyłożenie przez Skarb Państwa, z zastrzeżeniem, że po upłynnieniu składników majątkowych należących do konsumenta, kwoty wyłożone przez Skarb Państwa zostaną zaspokojone z pierwszeństwem przed innymi wierzycielami.

Możliwe będzie zwiększenie sumy przysługującej konsumentowi w razie zbycia jego nieruchomości na pokrycie należności czynszu najmu z obecnej 12-krotności średniego czynszu najmu do 24- krotności średniego czynszu najmu.

Skrócony zostanie maksymalny okres spłaty zobowiązań konsumenta w ramach planu spłaty, który poprzedza umorzenie pozostałych zobowiązań z obecnych 5 do 3 lat.
Konsument uzyska także możliwość zawarcia układu z wierzycielami w ramach postępowania upadłościowego, co może pozwolić mu zachować szczególnie ważne dla niego składniki majątku, np. mieszkanie, w zamian za ustalony za zgodą większości wierzycieli indywidualny plan spłat.

Uchwalona ustawa przewiduje, że jej przepisy wejdą w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia. Obecnie ustawa zostanie przekazana do Senatu.

Źródło: Ministerstwo Sprawiedliwości