W takim tonie wypowiadają się przedstawiciele Małopolskiego Porozumienia Organizacji Gospodarczych w piśmie, jakie właśnie trafiło do rąk premiera. Apelują w nim o pilną nowelizację prawa budowlanego (t.j. Dz.U. z 2010 r. nr. 243, poz. 1623 z późn. zm.) i zmianę jego art. 57 tak, by zobowiązywał inwestora, by w procedurze uzyskiwania pozwolenia na użytkowanie obiektu przedkładał dodatkowo protokół końcowego odbioru robót oraz oryginał dziennika budowy wraz z protokołami z narad koordynacyjnych.
Ma to, zdaniem budowlańców, zapobiec celowemu zwlekaniu przez inwestorów z zapłatą wynagrodzenia za wykonanie ostatniego etapu prac.

Sceptycyzm prawników

Postulat zmian, choć zyskał już poparcie branży (do września tego roku według raportu Coface doszło w niej do 171 upadłości), budzi wątpliwości prawników.
– Po pierwsze, podpisany przez inwestora protokół odbioru nie jest żadnym tytułem wykonawczym uprawniającym do egzekucji należności przez komornika. Pomimo zatem posiadania go konieczne będzie wniesienie pozwu o zapłatę, jeśli inwestor bezzasadnie nadal odmówi zapłaty wynagrodzenia za wykonane prace – podkreśla radca prawny Przemysław Spotowski z kancelarii Nowakowski i Wspólnicy.
Niedozwolone klauzule umowne wciąż obecne na rynku nieruchomości
Niedozwolone klauzule umowne wciąż obecne na rynku nieruchomości

Zobacz również
I przypomina, że protokół odbioru może być jedynie jednym z wielu dowodów świadczących o wykonaniu umowy przez wykonawcę. A jego posiadanie nie jest przesłanką konieczną do dochodzenia należności za wykonane roboty budowlane.
W jego opinii problem zatorów w branży budowlanej bierze się często z dość jednostronnych postanowień umów przygotowywanych przez inwestorów, na które wykonawcy – z uwagi na dużą konkurencję – godzą się, aby tylko dostać zlecenie.
– W umowach tych często płatność uzależniona jest np. od bezusterkowego odbioru, a z wynagrodzenia potrącane są wysokie kary umowne lub sięgające kilkudziesięciu procent kaucje gwarancyjne. Wykonawcy powinni zadbać o swoje interesy już na etapie negocjacji umowy z inwestorem – podnosi mecenas Spotowski.
– Gdyby w środowisku wykonawców istniała również dobrze pojęta solidarność i brak zgody na podpisywanie umów, które dają inwestorom możliwość odwlekania podpisania protokołu końcowego odbioru, wówczas praktyka musiałaby ulec zmianie – wtóruje Tomasz Gawarecki, aplikant adwokacki w kancelarii Kaczor Klimczyk Pucher Wypiór.
Jak zażądać przeniesienia własności budynku stojącego na cudzym gruncie
Jak zażądać przeniesienia własności budynku stojącego na cudzym gruncie

Zobacz również

Swoboda umów to mało

Zdaniem mec. Spotowskiego nic nie stoi na przeszkodzie, aby strony wprowadziły do umowy postanowienie, zgodnie z którym np. uzyskanie pozwolenia na użytkowanie przez inwestora oznaczałoby jednocześnie dokonanie odbioru i bezwarunkowy obowiązek zapłaty wynagrodzenia.
– W ten sposób osiągnięty zostanie cel, jaki zdaje się przyświecać inicjatorom zmiany – dodaje.
Pomysł jednak nie przekonuje budowlańców.
– Opinia wskazująca na możliwość rozwiązania problemu na poziomie umowy jest o tyle chybiona, że po pierwsze rozwiązanie takie miałoby charakter jednostkowy, a po drugie, zważając na praktykę w branży, jest ono czystą fikcją. W rzeczywistości inwestorzy nie podpisywaliby umów na wykonanie robót budowlanych z tymi firmami, które starałyby się wprowadzić do umowy zabezpieczenia w omawianym zakresie. Postanowienia takie, z punktu widzenia inwestora, są bowiem niekorzystne i pogarszające jego pozycję – podnosi Michał Babij, sekretarz sądu polubownego w Izbie Przemysłowo-Handlowej w Krakowie.

Wymogi dla inwestora

Zgodnie z art. 57 prawa budowlanego, do wniosku o udzielenie pozwolenia na użytkowanie inwestor musi dołączyć m.in.:

● oryginał dziennika budowy,

● oświadczenie jej kierownika o zgodności wykonania z projektem i przepisami,

● oświadczenie o właściwym zagospodarowaniu terenów przyległych, protokoły badań i sprawdzeń, inwentaryzację geodezyjną powykonawczą.