Za rok minister spraw wewnętrznych przedstawi Sejmowi i Senatowi ocenę funkcjonowania obowiązującej od wczoraj ustawy o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej (Dz.U. z 2013 r. poz. 628 ). Jako autor aktu oceni zasadność i skuteczność rozwiązań w nim przewidzianych.
Parlament zdążył przyjąć nową regulację w ostatniej chwili. Wczoraj straciły moc uznane za niekonstytucyjne dotychczasowe przepisy w tej materii (wyrok TK sygn. akt U 5/07, sygn. akt K 10/11). Nowa regulacja kompleksowo ustala zasady użycia broni i środków przymusu przez ponad 20 formacji: kiedy i na jakich zasadach funkcjonariusze mogą po nie sięgać.
Tak więc służby będą miały obowiązek oddania strzału ostrzegawczego przed użyciem broni palnej. Funkcjonariusz będzie musiał okrzykiem zidentyfikować formację, do której należy (np. „Policja!”). A gdy osoba nie podporządkuje się wezwaniu, powinien ostrzec: „Stój, bo strzelam!”. W razie zignorowania tej komendy uprawniony ma prawo oddać strzał ostrzegawczy w bezpiecznym kierunku. Od strzałów ostrzegawczych będzie można wyjątkowo odstąpić „jeżeli ich zrealizowanie groziłoby bezpośrednim niebezpieczeństwem dla życia lub zdrowia uprawnionego lub innej osoby”.
Wobec kobiet w widocznej ciąży oraz osób, których wygląd wskazuje, że mają 13 lat lub mniej, albo są niepełnosprawne ruchowo, będzie można użyć wyłącznie siły fizycznej w postaci technik obezwładniających. Jeśli to okaże się niewystarczające lub niemożliwe, po inne środki przymusu bezpośredniego lub broń palną będzie można sięgnąć jedynie dla odparcia bezpośredniego, bezprawnego zamachu na życie lub zdrowie innego człowieka.
Ustawa wprowadza też nowe środki przymusu bezpośredniego: materiały wybuchowe do pokonywania zamknięć budowlanych i innych przeszkód oraz środki pirotechniczne do ogłuszania lub chwilowego oślepiania. Zrezygnowano natomiast ze stosowania tzw. prowadnic, broni gazowej, blokad stawu kolanowego i zasłon na twarz. Dodatkowo sprecyzowano zasady użycia paralizatorów, w tym także to, że nie będzie można nimi celować w głowę. Prawo do sięgania po to narzędzie uzyskają ABW, BOR oraz straże – ochrony kolei, marszałkowska, leśna i łowiecka. Możliwość używania paralizatorów ustawa odbiera z kolei Służbie Więziennej, a Inspekcji Transportu Drogowego – prawo do używania kolczatek, kajdanek na nogi i pojazdów służbowych w roli środków przymusu bezpośredniego (np. do blokowania drogi).
Etap legislacyjny
Ustawa weszła w życie 5 czerwca 2013 r.