Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo o adwokaturze oraz niektórych innych ustaw, przedłożony przez prezesa Rządowego Centrum Legislacji.

Zaproponowano uzupełnienie regulacji dotyczących odpowiedzialności dyscyplinarnej członków niektórych samorządów zawodowych w sposób zgodny z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z 18 października 2010 r.

Przewidziano przywrócenie osobie odwołanej albo skreślonej z listy członków danego samorządu zawodowego prawa ubiegania się o ponowne powołanie na stanowisko albo ponowny wpis na tę listę. Zapewniono możliwość uzyskania ponownego prawa wykonywania zawodu oraz wprowadzono instytucję zatarcia wpisu o orzeczonej najsurowszej karze dyscyplinarnej, np. zakazie wykonywania zawodu.

Proponowane regulacje dotyczą samorządów zawodowych: adwokatów; radców prawnych; lekarzy weterynarii; notariuszy; farmaceutów; komorników sądowych; architektów, inżynierów budownictwa oraz urbanistów; rzeczników patentowych, diagnostów laboratoryjnych.

Trybunał Konstytucyjny za niezgodne z ustawą zasadniczą uznał przepisy, które uniemożliwiają ubieganie się o ponowny wpis na listę członków danego samorządu zawodowego osobie z niej skreślonej z powodów dyscyplinarnych. W opinii Trybunału, takie regulacje są nadmiernie rygorystyczne i naruszają godność tych osób.

Nie dają im szansy na rehabilitację i powrót do zawodu, nawet jeśli od niewłaściwego czynu minęło wiele lat, była wymierzona kara, a skutki zostały naprawione.

Zdaniem TK, w interesie publicznym jest, aby zawody zaufania publicznego były wykonywane należycie, jednak odmowa przywrócenia do wykonywania zawodu, powinna wynikać z przesłanek merytorycznych, a nie przeszkód formalnych w praktyce trudnych do uzasadnienia.

W nowych przepisach zaproponowano również weryfikację kwalifikacji posiadanych przez osoby, które po skreśleniu z listy albo odwołaniu, chcą wrócić do wykonywania zawodów prawniczych. Aby zagwarantować wysoką jakość wykonywanych usług prawniczych, w stosunku do osób, które wracają do zawodu po orzeczeniu dyscyplinarnym, i które nie wykonywały zawodu przez co najmniej 10 lat – przewidziano konieczność ponownego złożenia egzaminu. Ponieważ obecne regulacje nie przewidują takiego rozwiązania, zaproponowano, aby wnioski o uzyskanie ponownego prawa do wykonywania zawodu – złożone przed wejściem w życie nowych rozwiązań – zostały rozpatrzone na podstawie obowiązujących przepisów (bez konieczności zdawania egzaminu). W przypadku przedstawicieli pozostałych zawodów, objętych tą regulacją, realizowane są szkolenia uzupełniające.

Nowe regulacje mają obowiązywać po 14 dniach od daty ich ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

Jednocześnie ze względu na dynamikę procesu legislacyjnego konieczne będzie dostosowanie tej noweli do zmian, które zostaną ogłoszone w trakcie prac parlamentarnych nad tym projektem. Istotne zmiany, które będą miały wpływ na tę regulację, wprowadza przede wszystkim ustawa o zmianie ustaw regulujących wykonywanie niektórych zawodów, którą Sejm uchwalił 19 kwietnia 2013 r. (tzw. I ustawa deregulacyjna).