Powiatowy inspektor nadzoru budowlanego nakazał małżonkom T. rozbiórkę garażu wybudowanego samowolnie. Nie zastosowali się oni jednak do nakazu, wobec czego wystawiono na każde z nich osobno tytuły wykonawcze oraz nałożono na każde z małżonków grzywny – po 18 tys. zł. Para wniosła zażalenie.
Wojewódzki inspektor nadzoru budowlanego wyjaśnił, że grzywna w celu przymuszenia ma charakter jedynie dyscyplinujący, a nie karny, bowiem z chwilą wykonania obowiązku podlega umorzeniu. A jeśli została ściągnięta pomimo dokonania rozbiórki – będzie zwrócona. Przepisy nie umożliwiają zaś umorzenia grzywny przed wykonaniem obowiązku.
Małżonkowie wnieśli skargę do sądu. Podnosili, że kwota w łącznej wysokości 36 tys. zł przekracza wartość obiektu podlegającego rozbiórce. Ponadto, ich zdaniem, organ powinien wystawić jeden tytuł wykonawczy na oboje małżonków. W konsekwencji mógł nałożyć na nich tylko jedną grzywnę, ponieważ obowiązek rozbiórki dotyczy ich majątku wspólnego.
Wojewódzki sąd administracyjny oddalił skargę. Wskazał, że grzywna w celu przymuszenia jest najmniej dotkliwym środkiem egzekucyjnym przede wszystkim dlatego, że nie ma charakteru karnego. Ponadto na wniosek zobowiązanego, który wykonał obowiązek, może być w uzasadnionych przypadkach zwrócona w całości lub w części. Małżonkowie złożyli skargę kasacyjną.
NSA uchylił wyrok i przekazano sprawę do ponownego rozpoznania. Wyjaśnił, że wystawienie dwóch odrębnych tytułów wykonawczych nie naruszało przepisów, tak samo jak wydanie dwóch odrębnych postanowień o nałożeniu grzywny.
Co prawda art. 27c ustawy mówi, że jeżeli egzekucja ma być prowadzona zarówno z majątku wspólnego zobowiązanego i jego małżonka, jak i z ich majątków osobistych, tytuł wykonawczy wystawia się na oboje małżonków.
Jednak ten przepis nie ma tu zastosowania. Nie obejmuje bowiem sytuacji, gdy zobowiązani są oboje małżonkowie. Ponadto wystawienie tytułu wykonawczego na oboje małżonków może nastąpić, jeśli egzekucja ma być prowadzona zarówno z majątku wspólnego, jak i z ich majątków osobistych.
Samowola budowlana: opłata legalizacyjna wyniesie połowę wartości budynku
Samowola budowlana: opłata legalizacyjna wyniesie połowę wartości budynku

Zobacz również
Oznacza to, że nie jest to regulacja dotycząca egzekucji obowiązków o charakterze niepieniężnym.
Podsumowując, NSA stwierdził, że jeśli egzekucji administracyjnej podlega nałożony na oboje nakaz, to każde z małżonków jest zobowiązane do wypełnienia go w całości.
O ile garaż nie zostanie więc rozebrany, na każdego małżonka może więc zostać nałożona grzywna.

ORZECZNICTWO
Wyrok NSA z 8 stycznia 2013 r., sygn. akt II OSK 1655/11.