Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
Kończący się 2012 r. obfitował w wiele zmian działającego w Polsce systemu zamówień publicznych. Ostatnia nowelizacja ustawy – Prawo zamówień publicznych z 12 października 2012 r. wejdzie w życie 20 lutego 2013 r. Ma ona na celu wdrożenie do polskiego systemu prawnego przepisów dyrektywy obronnej 2009/81/WE, koordynującej procedury udzielania zamówień w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa. Jednak nie tylko.
Nowe uprawnienia
Wraz z wejściem w życie nowelizacji zamawiający otrzymają możliwość określania szczegółowych warunków realizacji zamówienia (np. w zakresie bezpieczeństwa dostaw czy bezpieczeństwa informacji), możliwość wykluczenia z udziału w postępowaniu wykonawców, którzy naruszyli ciążące na nich zobowiązania do zachowania bezpieczeństwa informacji bądź bezpieczeństwa dostaw czy też preferencji europejskich.
Założeniem są lepsze i tańsze zakupy dla sektora obronności i bezpieczeństwa
Szczególnie to ostatnie uprawnienie powinno być cenne dla zamawiających z sektora obronnego, bowiem daje szanse na udział w postępowaniu o udzielenie zamówień publicznych w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa wyłącznie wykonawcom, którzy mają siedzibę w jednym z krajów członkowskich Unii Europejskiej lub na terytorium Europejskiego Obszaru Gospodarczego (a z wykonawcami z innych krajów pod warunkiem posiadania umowy międzypaństwowej dotyczącej współpracy w sprawach obronnych). Zamawiający zyskują więc swobodę w określeniu przyszłego partnera biznesowego.
Nowa definicja robót budowlanych
Zgodnie z nową definicją, zawartą w nowelizacji, robotami budowlanymi będzie wykonanie albo zaprojektowanie i wykonanie robót budowlanych określonych w przepisach wykonawczych lub obiektu budowlanego, a także realizacja obiektu budowlanego za pomocą dowolnych środków, zgodnie z wymaganiami określonymi przez zamawiającego. Zmiana ta da możliwość łącznego oszacowania przez zamawiających wszelkich zadań inwestycyjnych, które w rzeczywistości mogą łączyć wiele obiektów w rozumieniu prawa budowlanego.
Dodatkowo uzyskają prawo niejako wydzielenia części zamówienia poprzez określenie warunków udziału w postępowaniu każdorazowo dla każdej części konkretnego zamówienia i proporcjonalnie do tego, co jest konieczne do jej realizacji. Oznacza to, iż pomimo stosowania procedur przetargowych zgodnie z daną wartością całego zamówienia podmioty o mniejszym potencjale czy doświadczeniu uzyskają dostęp do realizacji części zamówienia.
Posiadanie zdolności ekonomicznej, możliwości finansowych czy dysponowanie odpowiednimi zasobami ludzkimi odnosić się będzie wyłącznie do konkretnej części. Założeniem nowelizacji w tym zakresie było dokonywanie lepszych jakościowo dostaw, usług i robót budowlanych w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa po atrakcyjnych cenach, co w konsekwencji ma doprowadzić do obniżenia ich kosztów.
Dialog i wykluczenia
Nowością są też zapisy dopuszczające dialog techniczny w fazie przygotowania postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. Zamawiający na etapie opisu przedmiotu zamówienia, specyfikacji istotnych warunków zamówienia lub określenia warunków umowy może przeprowadzić taki dialog, zwracając się o doradztwo lub udzielenie informacji do wykonawców. U podstaw takiego działania zamawiającego musi znaleźć się jednak zawsze zapewnienie uczciwej konkurencji oraz równe traktowanie potencjalnych wykonawców i oferowanych przez nich rozwiązań.
Kolejnym uprawnieniem zamawiających, które wprowadza nowelizacja, jest dodanie nowych przesłanek wykluczenia, m.in. odnoszących się do wykonawców powiązanych ze sobą (choćby z tej samej grupy kapitałowej), a składających odrębne oferty lub wnioski o dopuszczenie do udziału w jednym postępowaniu.
Wykonawca będzie w związku z tym zobowiązany do składania wraz z wnioskiem lub ofertą listy podmiotów należących do tej samej grupy kapitałowej. Brak złożenia takiej listy bądź też brak reakcji na żądanie zamawiającego do złożenia wyjaśnień dotyczących powiązań kapitałowych skutkować będzie wykluczeniem takiego wykonawcy z udziału w postępowaniu.
Doprecyzowane zostały też przesłanki wykluczenia związane z niewykonaniem bądź nienależytym wykonywaniem przez wykonawcę umowy zawartej z zamawiającym.
Nowym uprawnieniem zamawiających jest też możliwość ustanowienia systemu kwalifikowania wykonawców, do udziału w którym dopuszcza tych spełniających warunki wskazane w publicznym ogłoszeniu dotyczącym określonej kategorii zamówień sektorowych. Dla wykonawców ważną informacją jest, że system taki ustanawia się na czas oznaczony, a sami wykonawcy muszą mieć zapewnioną możliwość składania wniosków o dopuszczenie do udziału w systemie i ich aktualizację przez cały okres jego trwania.
Nowe obowiązki
Do obowiązków zamawiających ustawodawca dodał konieczność ujęcia w rocznym sprawozdaniu o udzielonych zamówieniach, przekazywanym corocznie do dnia 1 marca Prezesowi Urzędu Zamówień Publicznych, wszystkich zamówień, również tych poniżej równowartości 14 tys. EUR.
W mojej ocenie będzie to niezwykle kłopotliwe dla samych zamawiających, bowiem o ile w małych instytucjach takich zamówień może być kilkanaście tysięcy w roku, to u ogromnych zamawiających są to miliony zrealizowanych zakupów. Wydaje się, że w procesie legislacyjnym tym razem nie dostrzeżono praktyki i charakterystyki pracy niektórych zamawiających.
Konrad Opalski, szef praktyki zamówień publicznych w Kancelarii Bird & Bird Maciej Gawroński sp. k.
