Projekt, opracowany przez MSW i przyjęty przez rząd 24 października, został skierowany do Sejmu jako pilny ze względu na konieczność przesunięcia terminu wejścia w życie ustaw o dowodach osobistych i o ewidencji ludności, co wynika z decyzji o zmianie projektu "pl.ID - polska ID karta".
Sprawozdawca prac komisji poseł Marek Wójcik (PO) poinformował, że komisja zaproponowała do projektu poprawki redakcyjne oraz dwie poprawki dotyczące mechanizmów wejścia w życie ustawy, które nie mają charakteru merytorycznego.
Przygotowana przez rząd nowelizacja przewiduje, że z ustawy zostaną wykreślone zapisy dotyczące elektronicznej warstwy dowodów osobistych. Ich przywrócenia chce poseł Ruchu Palikota Wincenty Elsner. Poseł chce m. in., aby przepisy dotyczące elektronicznych dowodów weszły w życie 1 stycznia 2015 r.
W związku z tym projekt nowelizacji ponownie trafi do sejmowej Komisji Spraw Wewnętrznych.
"Dowodów z funkcjonalną warstwą elektroniczną nie będzie i co więcej inicjatorzy tej noweli nie kryją, że nie wiadomo, kiedy będą, jeśli w ogóle będą" - mówiła posłanka SLD Krystyna Łybacka. Posłanka krytycznie wypowiedziała się o tym, że w trakcie prac nad nowelizacją ustawy usunięto zapis dotyczący wprowadzenia elektronicznych dowodów.
Zaznaczyła jednocześnie, że jej klub zagłosuje za przyjęciem nowelizacji z uwagi na ułatwienia meldunkowe, które wprowadza.
"Dziś jesteśmy świadkami katastrofy - wycofania się rządu z wizjonerskich rozwiązań, które okazały się oderwane od rzeczywistości. Ta ustawa jest dobitnym świadectwem porażki tej ekipy rządzącej" - mówił poseł PiS Artur Górski. Powiedział, że jego klub poprze proponowane w nowelizacji rozwiązania. "Nie zmienia to jednak faktu, że wprowadzonych w pośpiechu rozwiązań do sukcesu rządu zaliczyć nie można" - dodał.
"Ponieważ jesteśmy świadkami wycofania się przez ministra cyfryzacji z wielu ambitnych zakładanych celów informatycznych i przyznania się do złej konstrukcji projektów informatycznych, zakończonych często działaniami korupcyjnymi, pozostaje nam tylko zgodzić się na wydłużenie terminów wejścia w życie omawianej dzisiaj ustawy, która ułatwia w kilku miejscach życie obywateli" - powiedział poseł klubu Solidarna Polska Edward Siarka.
Posłowie koalicji: Grzegorz Raniewicz (PO) i Mirosław Pawlak (PSL) zapowiedzieli poparcie projektu nowelizacji.
Wiceminister spraw wewnętrznych Roman Dmowski wyjaśniał, że Komitet Rady Ministrów ds. Cyfryzacji podjął decyzję o przesunięciu wdrożenia elektronicznych dowodów osobistych z uwagi na zmianę w tym obszarze prawa europejskiego. "Musimy poczekać. Nie możemy wchodzić w rozwiązanie, które może się okazać niekompatybilne, które może być niezgodne z prawem". Wiceminister zaznaczył, że kolejnym powodem była analiza kosztów wymiany dowodów, co oceniono na 2 mld zł, które musiałby pokryć budżet państwa. Dmowski dodał, że elektroniczny dowód osobisty byłby wykorzystywany w niewielkim stopniu, gdyż obecnie jest mało systemów, które by to umożliwiały.
Projekt nowelizacji zakłada, że zniesienie obowiązku meldunkowego zostanie przesunięte z 1 stycznia 2014 r. na 1 stycznia 2016 r. Część przepisów regulujących kwestię meldunku zacznie obowiązywać od początku 2013 r. Nie będzie trzeba najpierw wymeldowywać się w jednym urzędzie, aby móc zameldować się w nowym miejscu. Wszystkie te czynności wykonamy w jednym urzędzie, z chwilą zameldowania się w nowym miejscu. Zgodnie z projektem od nowego roku wydłużony zostanie z 4 do 30 dni termin na zgłoszenie meldunku. Te formalności będzie mógł załatwić ustanowiony pełnomocnik.
Przy dopełnianiu obowiązku meldunkowego nie trzeba będzie podawać m.in. informacji o wykształceniu i obowiązku wojskowym. Od 2013 roku zniesione zostaną również sankcje karne dla obywateli polskich i obywateli UE za niedopełnienie obowiązku meldunkowego. Złagodzono procedury związane z wyjazdem za granicę. Od 2013 roku obowiązek zgłoszenia wyjazdu będzie dotyczył osób, które wyjeżdżają na okres powyżej sześciu miesięcy (obecnie dotyczy to wyjazdów powyżej trzech miesięcy).
Zniknie też obowiązek zameldowania obywateli polskich oraz obywateli UE na pobyt czasowy nieprzekraczający trzech miesięcy. Zrezygnowano z obowiązku meldunkowego wczasowiczów i turystów. Właściciele, dozorcy, administratorzy nieruchomości oraz zakładów pracy nie będą weryfikować wypełniania obowiązku meldunkowego przez mieszkańców lub pracowników.
Projekt zakłada utworzenie od 2015 r. elektronicznego Rejestru Dowodów Osobistych. Dostęp do niego będą miały urzędy gmin. Dzięki temu rozwiązaniu będzie można złożyć wniosek o wydanie dowodu osobistego w dowolnej gminie na terenie całego kraju, niezależnie od miejsca zamieszkania. Będzie także możliwość elektronicznego przesłania wniosku o wydanie dowodu.
Według projektu od 1 stycznia 2015 r. adres zameldowania nie będzie zamieszczany w dowodzie osobistym. Dzięki temu nie będzie trzeba wymieniać dokumentu, w przypadku zmiany miejsca stałego pobytu. Zgodnie z projektem przesunięty zostanie termin wejścia w życie dwóch ustaw: o dowodach osobistych - z 1 lipca 2013 r. na 1 stycznia 2015 r. oraz ustawy o ewidencji ludności - z 1 stycznia 2013 r. na 1 stycznia 2015 r.
W pierwszej połowie listopada w Sejmie wiceszef MSW Roman Dmowski poinformował, że w ramach wartego 370 mln zł projektu "pl.ID" wydano dotąd ok. 182 mln zł. Z tej kwoty 65 mln zł może nie zostać zwrócone przez UE, bowiem są to - jak mówił Dmowski - tzw. skażone umowy, wobec których toczy się postępowanie CBA. Biuro zatrzymało m.in. b. dyrektora Centrum Projektów Informatycznych MSWiA Andrzeja M., jego żonę oraz Janusza J., szefa firmy podejrzanego o wręczenie mu łapówki za wygraną w przetargu dotyczącym informatyzacji resortu. Nieprawidłowości były jedną z przyczyn wstrzymania certyfikacji środków UE na realizację programu "pl.ID".(PAP)