Rada Ministrów przyjęła dzisiaj dwa przygotowane w Ministerstwie Sprawiedliwości dokumenty: projekt założeń projektu ustawy o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Karnym oraz projekt założeń nowelizacji Kodeksu karnego oraz niektórych innych ustaw.

Głównym celem przyjętych przepisów jest ułatwienie i przyspieszenie obiegu dokumentów pomiędzy sądami powszechnymi a Krajowym Rejestrem Karnym poprzez zastąpienie dotychczas wykorzystywanych, tradycyjnych dokumentów papierowych przesyłanych pocztą ich elektronicznymi odpowiednikami przekazywanymi za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.

Dotyczy to następujących dokumentów:

- kart rejestracyjnych,

- zawiadomień o zmianach ewidencyjnych,

- informacji o ponownym skazaniu,

- zawiadomień o udzieleniu skazanemu zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności poza zakładem karnym w systemie dozoru elektronicznego.

Projektowane regulacje zakładają zmiany:

1. w zakresie sporządzania przez sądy dokumentów podlegających rejestracji:

- w ustawie z dnia 24.05.2000 r. o Krajowym Rejestrze Karnym (Dz. U. z 2008 r., Nr 50, poz. 292 z późn. zm.) wprowadzona zostanie możliwość przesyłania do rejestru kart rejestracyjnych za pośrednictwem systemu teleinformatycznego. Zmienione zostaną także regulacje dotyczące przekazywania za pośrednictwem systemu teleinformatycznego zawiadomień o zmianach ewidencyjnych;

- w ustawie o KRK umieszczony zostanie zatem zapis, iż zarówno zawiadomienia, jak i karty rejestracyjne, przekazywane do Rejestru za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, opatrzone winny być bezpiecznym podpisem elektronicznym;

- w przypadku kart rejestracyjnych i zawiadomień przekazywanych za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, zamiast wzoru formularza zawiadomienia lub karty określony zostanie zakres informacji przekazywanych do Rejestru;

- KRK będzie przesyłał za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, informację do sądów o ponownym skazaniu oraz zawiadomienia o udzieleniu skazanemu zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności poza zakładem karnym w systemie dozoru elektronicznego. Informacje będą przesyłane w postaci elektronicznej tylko do tych sądów, które będą przesyłały do Rejestru karty rejestracyjne oraz zawiadomienia za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.

2. W zakresie dotyczącym podmiotów uprawnionych do uzyskania informacji z rejestru:

- zostanie poszerzony krąg podmiotów uprawnionych do pozyskania informacji. Zmiany te umożliwią składanie zapytań przez podmioty, na które nałożono ustawowy obowiązek powoływania do swych organów osób niekaranych. Dotyczy to określonego w art. 24 ust. 1 pkt 5-8 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 113 poz. 759 z późn. zm.) wymogu niekaralności członków zarządu spółki lub osoby prawnej ubiegającej się u udzielenie zamówienia publicznego, wymogu niekaralności członka zarządu spółki określonego w art. 18 k.s.h., wymogu niekaralności członka rady nadzorczej i zarządu SKOK określonego w art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 1995 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych (Dz. U. z 1996 r., Nr 1 poz. 2, z późn. zm.) oraz wymogu niekaralności członków organu zarządzającego, nadzoru i organu kontroli w organizacji pożytku publicznego, wynikającego z art. 20 ust. 1 pkt 4 lit. b) i pkt 5 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i wolontariacie (Dz. U. z 2010 r., Nr 234, poz. 1536, z późn. zm.).

Powyższe rozwiązania przyczynią się do znacznego przyspieszenia przekazywania sądom informacji.



Jednocześnie Rada Ministrów zadecydowała, że projekt przyjętych dzisiaj założeń, na dalszym etapie prac legislacyjnych, zostanie połączony z przesłanym wczoraj do konsultacji projektem nowelizacji ustawy o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz niektórych innych ustaw.

Projekt ten zakłada zapewnienie możliwości komunikowania się systemów teleinformatycznych KRS i KRK, zarówno na etapie dokonywania wpisu podmiotu do KRS, jak i następnych wpisów dotyczących zmian w składzie organów tego podmiotu oraz możliwości informowania przez KRK o skazaniu osoby już wpisanej do KRS w zakresie określonym m.in. w: art. 18 par. 2 kodeksu spółek lub orzeczeniu wobec niej zakazu zajmowania określonego stanowiska, wykonywania określonego zawodu lub wykonywania określonej działalności gospodarczej na podstawie art. 39 pkt 2 kodeksu karnego.

Projekt założeń projektu ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw:

- zwiększenie poziomu ochrony społeczeństwa, w szczególności dzieci oraz innych osób szczególnie wrażliwych, przed przestępstwami na tle seksualnym oraz przestępcami szczególnie niebezpiecznymi, których cechują negatywne prognozy kryminologiczne - to główny cel projektu założeń projektu ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw.

Projektowane zmiany mają zaradzić sytuacji, gdy skazani za poważne przestępstwa na tle seksualnym lub popełniane przeciwko życiu i zdrowiu opuszczają zakłady karne, stanowiąc nadal zagrożenie dla społeczeństwa. W czerwcu 2010 r. znowelizowano co prawda kodeks karny, wprowadzając możliwość stosowania wobec nich środków leczniczych mających na celu obniżenie zaburzonego popędu seksualnego (tzw. kastracji chemicznej).

Jednakże orzeczenie takich środków jest zgodnie z art. 95a kk możliwe tylko w chwili skazania. Brak jest zaś możliwości analogicznej reakcji w przypadku przestępców odbywających już karę pozbawienia wolności, wobec których nie orzeczono wcześniej takiego środka, a dysponują oni negatywną prognozą kryminologiczną lub seksuologiczną. Brak jest również możliwości orzeczenia środka zabezpieczającego wobec tzw. seryjnych zabójców ze względu na ich trwające zaburzenia osobowości.

Niniejsze zmiany - wraz z transpozycją niżej wymienionych instrumentów europejskich - mają zagwarantować społeczeństwu większe bezpieczeństwo poprzez możliwość zastosowania odpowiednich środków wobec tego typu sprawców.

Projektowane zmiany są też realizacją zobowiązania RP do dostosowania prawa polskiego do wymogów:

- dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/92/UE z dnia 13 grudnia 2011 r. o zwalczaniu wykorzystywania seksualnego dzieci i niegodziwego traktowania w celach seksualnych oraz uchylającej decyzję ramową Rady 2004/68/WSiSW

- dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/36/UE z 5 kwietnia 2011 r. w sprawie zapobiegania handlowi ludźmi i zwalczania tego procederu oraz ochrony ofiar, zastępującej decyzję ramową Rady 2002/629/WSiSW

- Konwencji Rady Europy o ochronie dzieci przed seksualnym wykorzystywaniem i niegodziwym traktowaniem w celach seksualnych, sporządzonej dnia 25 października 2007 r. w Lanzarote.

Zmiany wynikające z dostosowań do w/w instrumentów w zakresie prawa karnego:

- zmiany wprowadzane do kodeksu karnego (przestępstwa związane z przedstawieniami pornograficznymi) polegać będą na karaniu nie tylko tych osób, które zmuszają dzieci do takich czynności, ale również karaniu tych, którzy je oglądają;

- zmiany w kodeksie karnym służyć więc mają ujednoliceniu ochrony małoletnich;

- dla wszczęcia postępowania karnego w przypadku większości przestępstw popełnianych na tle seksualnym nie jest wymagany wniosek pokrzywdzonego. Rozszerzenie katalogu tych przestępstw nastąpi zarówno w odniesieniu do przestępstw popełnianych wobec małoletnich, jak też wobec osób dorosłych;

- kodeks karny już obecnie przewiduje dłuższy okres przedawnienia karalności w przypadku przestępstw seksualnych popełnianych wobec dzieci. Wraz ze zmianami wprowadzanymi do kodeksu karnego konieczne będzie uzupełnienie tego katalogu;

- w kodeksie karnym przestępstwa popełniane na tle seksualnym znajdują się w jednym rozdziale. Planuje się wprowadzenie zmian, które polegać będą na usystematyzowaniu tych przestępstw w zależności od rodzajów podejmowanych czynności i przedmiotu działania sprawcy.

Zmiany w kodeksie postępowania karnego:

- zmiany mają na celu dalszą ochronę małoletnich poprzez m.in. zredukowaniu ilości przesłuchań, wprowadzenie obligatoryjnego utrwalania obrazu i dźwięku z takich przesłuchań.

Zmiany w innych ustawach:

- ustawa o Krajowym Rejestrze Karnym - zmiany mają na celu wprowadzenie możliwości weryfikacji karalności wolontariuszy;

- ustawa o policji - zmiany w ustawie dadzą policji uprawnienie do podejmowania odpowiednich działań również w odniesieniu do czynów seksualnych wobec dzieci;

- zmiany w ustawie o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych mają na celu uzupełnienie katalogu przestępstw seksualnych, za które podmiot ten będzie ponosił odpowiedzialność.

Zmiany w kodeksie karnym dotyczące środków zabezpieczających:

- wprowadzane zmiany mają na celu umożliwienie orzeczenia środków zabezpieczających wobec przestępców seksualnych nie tylko - jak w chwili obecnej - w wyroku skazującym, ale również w trakcie wykonywania kary pozbawienia wolności;

- ponadto zmiany wprowadzą możliwość stosowania środków zabezpieczających wobec osób z zaburzeniami osobowości będącymi sprawcami poważnych przestępstw. Tym samym sprawcy m.in. wielokrotnych zabójstw będą mogli być objęci odpowiednim leczeniem tak, by po wyjściu na wolność nie stanowić już zagrożenia dla społeczeństwa.