Subskrybuj nas na Youtube
Zdarza się, że orzeczenia sądów wydawane są z naruszeniem prawa materialnego lub przepisów postępowania. Na skutek wydania takiego orzeczenia osoba prywatna lub firma ponosi szkodę. Czy możliwe jest dochodzenie odszkodowania od Skarbu Państwa?
Tak. Odszkodowania można dochodzić za szkodę wyrządzoną prawomocnym orzeczeniem, w stosunku do którego przysługuje skarga. Jest to możliwe po wcześniejszym uzyskaniu orzeczenia stwierdzającego niezgodność z prawem zakwestionowanego wyroku sądu.
Zgodnie z art. 4241 par. 1 kodeksu postępowania cywilnego, można żądać stwierdzenia niezgodności z prawem prawomocnego wyroku sądu drugiej instancji kończącego postępowanie w sprawie, jeżeli przez jego wydanie stronie postępowania została wyrządzona szkoda, a zmiana lub uchylenie tego wyroku w drodze przysługujących stronie środków prawnych nie było i nie jest możliwe.
W wyjątkowych przypadkach, gdy niezgodność z prawem wynika z naruszenia podstawowych zasad porządku prawnego lub konstytucyjnych wolności lub praw człowieka, można również żądać stwierdzenia niezgodności z prawem prawomocnego wyroku sądu pierwszej lub drugiej instancji kończącego postępowanie w sprawie, jeżeli strona nie skorzystała z przysługujących jej środków prawnych.
Zasada ta nie jest stosowana, gdy istnieje możliwość zmiany lub uchylenia wyroku w drodze innych przysługujących stronie środków prawnych. Wtedy bowiem strona może z nich skorzystać.
Skarga i roszczenie o odszkodowanie nie przysługują na wyroki sądu drugiej instancji, wobec których wniesiono skargę kasacyjną, a także wobec orzeczeń Sądu Najwyższego.
Rekompensaty za szkody wyrządzone wydaniem prawomocnego orzeczenia niezgodnego z prawem można domagać się bez uprzedniego stwierdzenia jego niezgodności z prawem tylko w przypadku prawomocnych orzeczeń, od których skarga nie przysługuje, chyba że strona nie skorzystała z przysługujących jej środków prawnych. Domagający się odszkodowania musi wskazać w swojej skardze naruszenia prawa materialnego lub przepisów postępowania w kwestionowanym wyroku.