Obecny kodeks karny stanowi, że ofiara gwałtu musi zawiadomić o tym zdarzeniu policję lub prokuraturę i to od woli ofiary zależy, czy sprawca będzie ścigany. Jeśli wycofałaby wniosek - sprawa musi zostać umorzona.

Autorom listu chodzi o to, aby organa ścigania mogły działać z urzędu, niezależnie od woli ofiary gwałtu - tak jak już dziś mogą robić, gdy uznają np. że doszło do gwałtu na osobie nieletniej lub gwałtu ze szczególnym okrucieństwem, a także w sprawach innych poważnych zbrodni.

Autorzy przekazanego PAP listu podkreślają, że wnioskowy tryb ścigania sprawców gwałtu zwiększa ryzyko ich bezkarności oraz "podwójnie wiktymizuje ofiary, obarczając je odpowiedzialnością i poczuciem winy także za losy sprawców, którzy najczęściej są osobami znajomymi lub bliskimi".

Jak przypomniano w liście, ofiarami gwałtów często są kobiety, osoby w wieku 15-18 lat, a także dorosłe osoby ubezwłasnowolnione.

"W imieniu małoletnich i osób ubezwłasnowolnionych wniosek o ściganie sprawców muszą złożyć ich opiekunowie, którzy często sami będąc sprawcami przemocy, z oczywistych względów nie złożą wniosku w imieniu ofiar. Powstaje więc patowa sytuacja, w wyniku której nie ma możliwości sądowego rozwiązania sprawy, nawet jeśli są jej świadkowie i znani są sprawcy" - czytamy w liście.

To nie ofiara gwałtu powinna się wstydzić i czuć zhańbiona

Wiceszefowa sejmowej Komisji Polityki Społecznej Magdalena Kochan (PO) - jedna z inicjatorek listu - podkreśliła w rozmowie z PAP, że w zdecydowanej większość państw członkowskich Unii Europejskiej - ściganie sprawców gwałtów następuje z urzędu. "Niestety Polska jest w grupie takich krajów jak Rumunia czy Albania. To jest rzecz, którą powinniśmy zmienić najszybciej, jak tylko można" - podkreśliła.

"Obecnie w Polsce gwałt jest jedynym w kategorii ciężkich przestępstw, które nie jest ścigane z urzędu. To bardzo komplikuje życie ofiar, tym bardziej, że ta zbrodnia jest wyjątkowo dotkliwa. Ofiary często czują wstyd, to powoduje, że sprawcy tego rodzaju zbrodni nie są ścigani" - powiedziała posłanka.

Kochan przyznała, że prawnicy w Polsce - jeśli chodzi o ocenę tej kwestii - są podzieleni. "Dlatego nasz otwarty list ma dać ministrowi Gowinowi argumenty w momencie, gdy będzie się ścierał z bardzo konserwatywnym poglądem części prawników" - zaznaczyła.

"To nie ofiara gwałtu powinna się wstydzić i czuć zhańbiona, tylko sprawca przemocy powinien być ścigany i podlegać ostracyzmowi obywatelskiego" - przekonywała posłanka.

Kochan powiedziała również, że premier Donald Tusk zdecydowanie popiera pomysł parlamentarzystów PO. Szef rządu na początku marca po spotkaniu z przedstawicielkami Kongresu Kobiet zadeklarował, że jest zdecydowanie za tym, żeby gwałt był ścigany z urzędu, chociaż - jak zauważył - wie, że to rodzi także konsekwencje, które mogą być dotkliwe dla ofiary.