Stowarzyszenie Sędziów Polskich "Iustitia" uznało za niepokojące ministerialne plany przekształcenia ponad stu najmniejszych sądów rejonowych w wydziały zamiejscowe większych sądów. Tak duża reorganizacja nie ma uzasadnienia - wskazują sędziowie.

W przyjętej uchwale "Iustitia" zaapelowała do Krajowej Rady Sądownictwa "o podjęcie stosownych działań" w związku z planami reorganizacji sądów rejonowych i przygotowanym już w resorcie sprawiedliwości projektem rozporządzenia w tej sprawie. "KRS jako organ zobowiązany do ochrony niezawisłości sędziowskiej z pewnością będzie opiniować ten projekt, liczymy, że podzieli nasze argumenty" - powiedział PAP we wtorek rzecznik prasowy stowarzyszenia sędziów Bartłomiej Przymusiński.

Alicja Seliga z biura KRS powiedziała PAP, że projekt rozporządzenia na razie nie wpłynął do Rady. KRS - jak ustaliła PAP - odbiera już protesty i sygnały m.in. od samorządowców dotyczące zmian organizacyjnych odnośnie sądów rejonowych. "Rada odniesie się do tych kwestii dopiero po oficjalnym przekazaniu jej projektu zmian" - zaznaczyła Seliga.

Projekt rozporządzenia Ministerstwa Sprawiedliwości zakłada, że zniesione zostałyby sądy rejonowe, w których pracuje do 14 sędziów włącznie. W miejsce ponad stu najmniejszych sądów miałyby powstać wydziały zamiejscowe większych sądów rejonowych. Rozporządzenie miałoby wejść w życie 1 lipca tego roku. Według planów ministerstwa zmiany te miałyby doprowadzić do lepszej organizacji pracy w sądownictwie oraz przynieść oszczędności finansowe.

"Wstępnie na liście przewidziane do likwidacji są 122 małe sądy, ale cały czas trwają konsultacje i liczba może ulec jeszcze zmianie" - informowało w zeszłym tygodniu MS.

"Tak daleko idąca zmiana struktury sądownictwa nie znajduje racjonalnego uzasadnienia, przeprowadzenie jej bez należytej analizy, w oparciu jedynie o kryterium liczby sędziów orzekających w danym sądzie, będzie prowadzić do wielu negatywnych konsekwencji, w tym ograniczenia konstytucyjnego prawa dostępu do sądu" - wskazała "Iustitia" w uchwale przekazanej PAP.

Jej zdaniem "nie ulega wątpliwości, iż funkcjonują w Polsce sądy zbyt małe, które utworzono bez należytego uzasadnienia". "Gdyby projekt rozporządzenia dotyczył tylko takich jednostek, można byłoby go oceniać pozytywnie. Planowana likwidacja ponad 120 sądów, przeważnie istniejących nieprzerwanie od kilkudziesięciu lat, funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości nie poprawi" - zaznaczyło stowarzyszenie sędziów.

W ich ocenie planowane zmiany mogą być próbą "ominięcia przepisów konstytucji". Ustawa zasadnicza bowiem - jak przypomniała "Iustitia" - stanowi, że przeniesienie sędziego do innej siedziby lub na inne stanowisko wbrew jego woli może nastąpić jedynie na mocy orzeczenia sądu i tylko w przypadkach określonych w ustawie. Tworzenie oddziałów zamiejscowych w ramach jednego sądu stworzyłoby natomiast - zdaniem stowarzyszenia - teoretyczną możliwość przenoszenia sędziów między poszczególnymi miastami.

Resort sprawiedliwości zwrócił się już w zeszłym roku do sądów apelacyjnych i okręgowych o przekazywanie swoich opinii w sprawie projektu rozporządzenia. Do tych opinii mogły być także dołączane stanowiska sądów rejonowych. Od środy w resorcie rozpoczyna się natomiast kolejny etap konsultacji w tej sprawie - rozmowy ministerstwa z przedstawicielami samorządów. Mają one potrwać do 18 stycznia.