Rząd przyjął we wtorek projekt zmian w Prawie ochrony środowiska dotyczący jakości powietrza i ograniczenia ilości pyłów. Zmiany wynikają z unijnych dyrektyw ws. norm jakości powietrza i obecności w nim groźnych pyłów o rozmiarach 2,5 mikrometra (PM2,5).

Pyły o takich niewielkich rozmiarach uznawane są za najgroźniejsze dla zdrowia i życia ludzi. To mieszanina bardzo drobnych cząstek stałych i ciekłych, m.in. tlenków siarki i azotu. Pył może zawierać substancje toksyczne, takie jak metale ciężkie i wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, m.in. benzopiren. Jego cząstki są tak drobne, że przenikają z układu oddechowego bezpośrednio do krwi. To właśnie one są współodpowiedzialne za astmę, alergie, zawały serca i przedwczesne zgony.

Pyły o tak niewielkim rozmiarze są emitowane m.in. przez samochody, zakłady przemysłowe i domowe kotłownie.

W przyjętym przez rząd projekcie zmian określone zostały np. zasady oceny jakości powietrza na obecność pyłu PM2,5 oraz jego dopuszczalne stężenia w powietrzu, a także zasady i cele redukcji tych pyłów. Zmiana ma wprowadzić zasady postępowania w przypadku przekroczeń norm jakości powietrza oraz działania dla osiągnięcia tych norm.

Poziomy docelowego i dopuszczalnego stężenia pyłu PM2,5 określone zostaną w rozporządzeniu ministra środowiska, przygotowanym w porozumieniu z ministrem zdrowia - jak zakłada projekt. Nowelizacja ma określić krajowy cel redukcji pyłów na lata 2012-20. Główny Inspektorat Ochrony Środowiska będzie obliczał wskaźnik średniego narażenia na pył dla każdej aglomeracji i miasta powyżej 100 tys. mieszkańców, i krajowy wskaźnik średniego narażenia na pył o rozmiarze do 2,5 mikrometrów.

Zgodnie z projektem powstanie sieć pomiarowa pyłu PM2,5 prowadzona przez główny i wojewódzkie inspektoraty ochrony środowiska. Na podstawie danych z monitoringu będzie przygotowywana roczna ocena jakości powietrza.

Zmniejszy się liczba stref oceny jakości powietrza - z obecnych 170 powstanie 46 stref. Jedną strefę ma stanowić aglomeracja powyżej 250 tys. mieszkańców, miasto powyżej 100 tys. oraz pozostały obszar województwa, niewchodzący w skład miasta powyżej 100 tys. mieszkańców i aglomeracji. W każdej ze stref będą dokonywane oceny jakości powietrza na obecność wszystkich substancji w nim się znajdujących.

Dla stref, w których notowane będzie przekroczenie dopuszczalnych norm, zostaną opracowane programy ochronne określające konkretne działania skierowane przede wszystkim do osób starszych i dzieci - grup najbardziej narażonych na szkodliwe działanie pyłów zawieszonych w powietrzu.

Minister środowiska będzie przygotowywał krajowy program ochrony powietrza.

Komisja Europejska prowadzi postępowanie przeciw Polsce i innym krajom UE, które nie wprowadziły jeszcze do swojego prawa przepisów dotyczących norm zanieczyszczenia powietrza. Kraje UE miały czas do 11 czerwca 2010 r. na ostateczne wdrożenie przepisów krajowych i poinformowanie o tym KE.