Dzieci, małżonek i rodzice spadkodawcy, którzy dziedziczyliby po nim z mocy ustawy, a zostali pominięci w testamencie, mogą wystąpić o zachowek, pod warunkiem że nie zostali wydziedziczeni
Zachowek nie należy się wszystkim spadkobiercom ustawowym zmarłego, których pominął w testamencie. Prawo do niego mają tylko jego małżonek, zstępni (czyli dzieci i wnuki) i rodzice, pod warunkiem że byliby powołani do spadku z mocy ustawy. Spełnienie tego warunku jest bardzo istotne, ponieważ rodzice nie zawsze dziedziczą po swoim synu albo córce z mocy ustawy. W pierwszej kolejności prawo do spadku mają dzieci i małżonek zmarłego. Tylko wówczas, gdy małżonkowie nie mieli wspólnych dzieci, to razem z wdowcem albo wdową dziedziczą z mocy ustawy rodzice spadkodawcy. Dlatego tylko w tym przypadku rodzice pominięci w testamencie przez bezdzietnego spadkodawcę mogą wystąpić o zachowek.
Trzeba przypomnieć, że w pewnych przypadkach (gdy nie ma bliższych krewnych) z mocy ustawy spadek może odziedziczyć rodzeństwo, bratankowie i siostrzenice, dziadkowie, a nawet pasierbowie zmarłego. Na przykład brat dziedziczy z mocy ustawy, ale tylko wówczas, gdy z braku zstępnych i małżonka cały spadek przypadł rodzicom, a ojciec lub matka (bądź oboje) nie dożyli otwarcia spadku. Dalsi krewni nie zostali zaliczeni do grupy osób, które mają prawo do zachowku. W tej sytuacji spadkodawca nie musi ich wydziedziczać, aby pozbawić prawa do zachowku.
Na prawo do uzyskania zachowku nie ma żadnego wpływu sytuacja finansowa spadkobierców pominiętych w testamencie. Natomiast z roszczeniem o zachowek uprawniony może wystąpić tylko wówczas, gdy nie otrzymał go w innej postaci, np. uczynionej przez spadkodawcę darowizny, powołania do spadku albo zapisu. Obowiązek zapłacenia zachowku powstaje w chwili otwarcia spadku, czyli śmierci spadkodawcy, i zalicza się do długów spadkowych.
To jest tylko część artykułu, zobacz pełną treść w e-wydaniu Dziennika Gazety Prawnej: Kiedy i komu spadkobierca ma obowiązek wypłacić zachowek.
W pełnej wersji artykułu:
- Czy zapis windykacyjny zostanie uwzględniony przy obliczaniu zachowku
- Czy wydziedziczenie jest skuteczne, gdy spadkodawca przebaczył wydziedziczonemu
- Czy rodzice zmarłego dostaną zachowek, gdy dziedziczą wdowa i wnuk