Pytanie zadane w referendum z inicjatywy rady gminy nie może dotyczyć tego samego problemu co pytanie zadane w plebiscycie mieszkańców.

Uchwała rady gminy w sprawie przeprowadzenie referendum dotyczącego kontynuacji budowy Zakładu Przetwarzania Odpadów Komunalnych na paliwa gazowe została unieważniona przez wojewodę łódzkiego. Wojewoda w trybie nadzoru stwierdził, że uchwała została podjęta z rażącym naruszeniem prawa. Chodziło o art. 4 ustawy z 15 września 2000 roku o referendum lokalnym.

Ten sam problem

Organ nadzoru wyjaśnił, iż z przepisu tego wynika, że referendum z zastrzeżeniem art. 5 ust. 1 ustawy przeprowadza się z inicjatywy organu stanowiącego danej jednostki samorządu terytorialnego lub na wniosek określonej w tym przepisie liczby mieszkańców. Tymczasem w chwili podjęcia tej uchwały uruchomiona była już procedura w sprawie przeprowadzenia referendum na wniosek mieszkańców. Wynikało to z uchwały podjętej przez radnych w sprawie powołania komisji do sprawdzenia, czy wniosek mieszkańców o przeprowadzenie referendum odpowiada przepisom ustawy referendum lokalnym. Z treści tego wniosku oraz ze skargi mieszkańców, którzy byli inicjatorami referendum, wynika, że pytanie zadane w referendum na wniosek mieszkańców: czy jesteś przeciwko budowie Zakładu Przetwarzania Odpadów Komunalnych na terenie gminy, dotyczy tego samego problemu co pytanie zadane w referendum z inicjatywy rady gminy. Chodziło bowiem o realizację inwestycji przewidzianej w uchwale rady gminy w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.

Prawo miejscowe

Zdaniem wojewody ustalenia tego planu w zakresie infrastruktury technicznej przewidywały realizację w strefie przemysłowej regionalnego zakładu termicznego przetwarzania odpadów. Ze złożonych podczas postępowania nadzorczego wyjaśnień sekretarza gminy działającego z upoważnienia wójta wynikało, że uchwałę podjęto dlatego, że ze względu na specyficzną materię sprawy konieczne stało się zajęcie stanowiska przez radę gminy. Zdaniem wojewody uchwała narusza ponadto art. 2 ustawy o referendum lokalnym. Przepis ten stanowi, że w referendum mieszkańcy jednostki samorządu terytorialnego wyrażają w drodze głosowania swoją wolę co do sposobu rozstrzygnięcia sprawy dotyczącej tej wspólnoty.

Rozstrzygnięta sprawa

Tymczasem sprawa ta została już rozstrzygnięta aktem prawa miejscowego, tzn. uchwałą rady gminy w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Taki akt jest wiążący i jego obowiązywania nie można zablokować przez przeprowadzenie w tej sprawie referendum lokalnego. Mogłoby to doprowadzić do sytuacji, że referendum byłoby środkiem uniemożliwiającym wejście w życie i obowiązywanie aktu prawa miejscowego.

Rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody łódzkiego, sygn. akt PNK.I.4131.779.2011