Sądy nie są zgodne, co do tego, czy przepis o karaniu osób, które dopuściły się naruszenia powagi sądu, można stosować także wtedy, gdy dokonano tego w piśmie poza rozprawą. W orzecznictwie występują bowiem na ten temat rozbieżności.
Dlatego RPO zwrócił się do Sądu Najwyższego z następującym pytaniem prawnym: czy art. 49 par. 1 ustawy z 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz.U. z 2001 r. nr 98, poz. 1070 z późn. zm.) ma zastosowanie w wypadku naruszenia w piśmie powagi czynności sądowych albo ubliżenia w piśmie skierowanym do sądu temu organowi, innemu organowi państwowemu lub osobom biorącym udział w sprawie?
Powołany we wniosku RPO przepis stanowi, że w razie naruszenia powagi, spokoju lub porządku czynności sądowych albo ubliżenia sądowi, innemu organowi państwowemu lub osobom biorącym udział w sprawie sąd może ukarać winnego karą porządkową grzywny w wysokości do 10 tys. złotych lub karą pozbawienia wolności do czternastu dni. Artykuł jednak nie zawiera kategorii zachowań uzasadniających zastosowanie przewidzianej w nim sankcji. Ponadto ustawodawca nie sprecyzował, w jakiej formie naruszenie powagi sądu lub ubliżenie sądowi może nastąpić. W efekcie powstają wątpliwości dotyczące tego, czy ubliżenie sądowi lub pozostałym wymienionym podmiotom, w rozumieniu tego przepisu może przybrać formę pisemną.
Rzecznik wskazuje, że choć zagadnienie to od dawna podejmowane było w orzecznictwie, to żaden z wyrażanych poglądów nie może zostać uznany za dominujący.