Kiedy regulamin dotyczący utrzymania czystości i porządku na terenie gminy wydany jest z rażącym naruszeniem prawa?
W art. 4 ust. 2 ustawy z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach określony jest zamknięty katalog spraw, które muszą się znaleźć w treści uchwalanego regulaminu. Delegacja ustawowa wyznacza zakres treści uchwały rady gminy. Nie może ona w drodze uchwały wychodzić poza zakres spraw wskazanych ustawowo, włączać do niej dodatkowych elementów. Ustawodawca określił w sposób kompletny materię, jaka podlega regulacji w drodze omawianego aktu prawa miejscowego o charakterze wykonawczym. Niedopuszczalna jest wykładnia rozszerzająca lub zawężająca przepisów kompetencyjnych. Brak określenia któregoś z elementów, jak i przekroczenie upoważnienia ustawowego stanowią naruszenie formalnego i materialnego związku pomiędzy aktem wykonawczym a ustawą, co z reguły stanowi istotne naruszenie prawa. Regulamin m.in. określa szczegółowe zasady utrzymania czystości i porządku na terenie gminy dotyczące obowiązków osób utrzymujących zwierzęta domowe, mających na celu ochronę przed zagrożeniem lub uciążliwością dla ludzi oraz przed zanieczyszczeniem terenów przeznaczonych do wspólnego użytku. Ten obowiązek należy interpretować ściśle. Niedopuszczalne jest pomijanie elementów lub rozszerzanie tego zakresu o elementy dodatkowe. Brak jest na przykład podstaw prawnych do nakładania na osoby utrzymujące psy obowiązku znakowania psa poprzez wszczepienie mikroczipa (określającego numer identyfikacyjny zwierzęcia) w celu jego identyfikacji. Regulamin powinien zawierać również wymagania wynikające z gminnego planu gospodarki odpadami. Rada gminy ma obowiązek dostosować regulamin do gminnego planu gospodarki odpadami w terminie nie dłuższym niż trzy miesiące od daty uchwalenia tego planu.
Akty prawa miejscowego są zaliczane do źródeł prawa powszechnie obowiązującego na obszarze działania organów, które je ustanowiły. Obszary te, w przypadku działania organów gminnych, to różne gminy o odmiennych uwarunkowaniach przyrodniczych, środowiskowych, demograficznych, gospodarczych oraz kulturowych. Zróżnicowanie poszczególnych gmin dotyczy również prowadzonej tam działalności, uwarunkowań dotyczących utrzymania czystości oraz zachowania porządku w miejscach publicznych. Zawarte w regulaminie powszechnie obowiązujące normy postępowania mają charakter generalny (wskazują kategorię potencjalnych adresatów, nie zaś podmiot indywidualnie oznaczony) oraz abstrakcyjny (nie odnoszą się do jednej konkretnej sytuacji, lecz do nieograniczonej liczby określonych przypadków). W ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach wprowadzono sankcję za naruszenie obowiązków określonych w regulaminie – kto ich nie wykonuje, podlega karze grzywny. Postępowanie toczy się według przepisów kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia. Grzywnę wymierza się w wysokości od 20 zł do 5 tys. złotych.